________________
पूर्वकृदन्तम्
८३४
तौ
सत् ३ । २ १२७ ।
तौ शतृशान चौ सत्संज्ञौ स्तः ।
२३५
८३५ लृटः सद्वा ३ । ३ । १४ । 'व्यवस्थितविभाषेयम् । तेनाप्रथमासामानाधिकरण्ये प्रत्ययोत्तरपदयोः सम्बोधने लक्षणहेत्वोश्च नित्यम् । करिष्यन्तं करिष्यमाणं पश्य । ८३६ आ कस्तच्छील- तद्धर्म-तत्साधुकारिषु ३ । २ ! १३४ । क्विपमभिव्यप्य वक्ष्यमाणाः प्रत्ययास्तच्छीलादिषु कर्तृषु बोध्याः । ८३७ तृन् ३ । २ । १३५ ।
कर्ता कटान् ।
८३८ जल्प-भिक्ष कुट्ट-लुएट-बृङः पाकन् । ३ २ ५५ । ८३६ षः प्रत्ययस्य १ । ३ । ६ ।
प्रत्ययस्यादिः प इत्संज्ञः स्यात् । जल्पाकः । उ भिक्षाकः । कुट्टाकः । लुष्टाकः । वराकः, की ।
१ - विशेषे ( क्वचित् प्रयोगे ) श्रवस्थितौ विधिनिषेधौ यस्याः सा व्यवस्थिता सा चासौ विभाषा व्यवस्थितविभाषा । यद्वा व्यवस्था सब्जाता श्रस्या इति व्यवस्थिता, क्वचिद् विधिरेव क्वचिद् निषेध एव क्वचिदुभयमेवेति यावत् । ( सेयं व्यवस्थितविभाषा ) २ - कर्तृकर्मणोः कृति' इति षष्ठी प्राप्ता, 'न लोकाव्ययनिष्ठा-खलर्थनाम्' इति निषि
ते । कर्मणि द्वितीया । ३- भिक्षाकः - 'भिक्षू' घातोः कर्त्तरि 'जल्प - भिद.... इत्यादिना 'पाक' प्रस्यः । ' षः प्रत्ययस्ये' ति षस्येत्लंज्ञालोपेऽन्तनकार स्थापीत्संज्ञाय लोपे विभक्तिकायें 'भिक्षाक' इति रूपम् । ४ स्त्रियाम् 'षिद् गौरादिभ्यश्च' इति ङीष् एवं जल्पाकीत्यादयः ।
८३४- शतृ और शानच् सत्संज्ञक होते हैं ।
८३५ - लृट् के स्थान में सत्संज्ञक प्रत्यय विकल्प से होते हैं ।
८३६ - क्विप् प्रत्यय पर्यन्त कहे गए प्रत्यय तच्छील श्रादि श्रथों में होते हैं ।
८३७-धातु से तृन् प्रत्यय होता है तच्छीलादि श्रथों में ।
८३८ - जल्पादि धातुओं से परे षाकन् प्रत्यय होता है तच्छीलादि अर्थो में । ८३६ प्रत्यय के श्रादिभूत षकार की इत्संशा होती है ।
