________________
३२७
पूर्वकृदन्तम् ७६१ आतोऽनुपसर्गे कः ३ । २ । ३ ।
आदन्ताद्धातोरनुपसर्गात् कर्मण्युपपदे कः स्यात् । अणोऽपवादः । प्रातो लोपः । गोदः। 'धनदः । कम्बलदः । अनुपसर्गे किम्-गोसंदायः । (मूलविभुजादिभ्यः कः) मूलानि विभुजति मूलविभुजो रथः। आकृतिगणोऽयम् । महीनः । कुभ्रः।
७६२ चरेष्टः ३ । २ । १६ । अधिकरणे । उपपदे। "कुरुचरः। ७६३ मिक्षा-सेनाऽऽदायेषु च ३।२। १७ । भिक्षाचरः। सेनाचरः । आदायेति "ल्यबन्तम् । प्रादायचरः। ७६४ कुत्रो हेतु-ताच्छील्यानुलोम्येषु ३ । २ । २० । एषु द्योत्येषु करोतेष्टः स्यात् । ७६५ अतःक-कमि-कंस-कुम्भ-पात्र-कुशा-कर्णीष्वनव्ययस्य ८।३।४६॥ आदुत्तरस्यानव्ययस्य विसर्गस्य समासे नित्यं सादेशः करोत्यादिषु
१-धनदः-'धनं ददाति' इति विग्रहे 'कर्मणि अण' इत्यणि प्राप्ते तं बाधित्वा 'मातोऽनुपसर्गे कः' इति कप्रत्यये 'प्रातो लोप इटि च' इत्यालोपे विभक्तिकायें 'घनदः' इति । २-'कर्मण्यण' इति 'प्रण' प्रत्ययः 'आतो युक् चिण' इति युक् । ३-घृञः कप्रत्यये 'यण' कुध्रः पर्वतः । ४ स्त्रियां 'टिड्ढाण...' इति डीप (टित्त्वात् ) कुरुचरी । ५-त्यप-प्रत्ययान्तम् ।
७६१-उपसभिन्न कर्म उपपद रहते श्रादन्त धातु से क-प्रत्यय होता है। ७६२-अधिकरण उपपद रहते चर् धातु से ट-प्रत्यय होता है। ७६३-भिक्षा, सेना और श्रादाय कर्म उपपद रहते चर् धातु से ट-प्रत्यय होता है।
७६४-हेतु, ताच्छील्य और श्रानुलोभ्य अर्थ द्योत्य होने पर कृधातु से ट-प्रत्यय होता है।
७६५-प्रवण से उत्तर प्रन्ययभिन विसर्ग को नित्य सकारादेश होता है समास में क-कमि आदि परे रहते।
