________________
२२३
कृदन्ते कृत्यप्रक्रिया स्नात्यनेनेति 'स्नानीयं चूर्णम् । दीयतेऽस्मै दानीयो विप्रः । ७७३ अचो यत् ३ । १ । ६७ । अजन्ताद्धातोर्यत् स्यात् । चेयम् । ७७४ ईद्यति ६ । ४ । ६५ । यति परे आत ईत् स्यात् "देयम् । ५ग्लेयम् । ७७५ पोरदपधात् ३ । १।६८ । पवर्गान्ताद दुपधाद्यत् स्यात् । ण्यतोऽपवादः । शप्यम् । 'लभ्यम् । ७७६ एति-स्तु-शास्व-ह-जुषः क्यप ३ । १ । १०६ । एभ्यः क्यप स्यात्।
७७७ ह्रस्वस्य पिति कृति तुक ६ । ४ । ३४ । अनीयर् प्रत्ययस्य प्रवृत्तिः । क्वचिदप्रवृत्तिः, प्राप्तस्यापीति शेषः, यथा = अग्रसर, इत्यत्र पूर्वपदस्यैदनात्वाप्रवृत्तिर्बाहुलकात् । क्वचिद् विभाषा = विकल्पः, यथा-'मघवा बहुलम्' इति विकल्पः । क्वचिदन्यदेव = (विकल्पप्राप्तस्यापि) नित्यत्वादिकम, यथाउन्मत्तगङ्गम् इत्यत्र नित्यममभावः। तृतीयासमम्योर्बहुलमिति बहुलग्रहणात्।
१-'स्ना' धात: करणे 'अनोयर्'। :-सम्प्रदाने प्रत्ययः। ३-'सार्वधातुकार्धधा....' इति गुणः । ४-देयम्-'दा' धातोः 'मचो यत्' इति यत्' प्रत्यये 'ईधति' इत्याकारस्य ईवे गुणे कृते कृदन्तत्वेन प्रातिपदिकत्वात् क्लीबे प्रथमैकवचने 'देयम्' इति । ५-लेयम्'ग्लै' धातोः प्रचोयत्' इति यति 'प्रादेच उपदेशेऽशिति' इत्यात्वे 'ईद्यति' इतीत्वे गुणे कृदन्तत्वात् प्रातिपदिकवे नपुंसके सोरमि पूर्वरूपे "ग्लेयम्' इति सिध्यति । ६-ऋहलोण्यंत्' इत्यस्यापवादः । ७-लभ्यम्-लब्धुं योग्यं लभ्यम् । लम् धातोः 'ऋहलोपर्यत्' इति एयति प्राप्ते 'पोरदुपधाद्' इति तदपवादे यति अनुबन्धलोपे कृदन्तत्वात् प्रातिपदिकत्वे सोरमि पूर्वरूपे सिध्यति रूपं 'लम्यम्' इति ।
७७३-अजन्त पातु से यत् प्रत्यय होता है। ७७४-यत् प्रत्र य परे रहते आदन्त धातु के श्रा को ई होता है। ७७५-अदुपध पवर्गान्त धातु से यत् प्रत्यय होता है। ७७५-इणादि धातुओं से क्यप् प्रत्यय होता है। ७७७-हस्व को तुगागम होता है पित् कृत् प्रत्यय परे रहते।
