________________
लघुसिद्धान्तकौमुद्याम्
६४० दीप-जन-बुध-पूरि-तायि-प्यायिभ्योऽन्यन्तरस्याम् ३ | १| ६१ । एभ्पश्च्लेश्चिण वा स्यात् एकवचने तशब्दे परे | ६४१ चिणो लुक् ६ । ४ । १०४ ।
१७२
चिणः परस्य तशब्दस्य लुक् स्यात् ।
६४२ जनि बध्योश्च ७ । ३ । ३५ ।
अनयोरुपधाया वृद्धिर्न स्याच्चिणि ञ्णिति कृति च । 'अजनि, अजनिष्ट | दीपी दीप्तौ । २० । दीप्यते । दिदीपे । श्रदीपि, अदीपिष्ट । पद गतौ । २१ । पद्यते । पदे । पत्ता । पत्सीष्ट ।
६४३ चि ते पदः ३ । १ । ६० ।
पदेश्लेश्चिण स्यात्तशब्दे परे । अपोदि । अपत्साताम्, अपत्सत । विद सत्तायाम् | २२ | विद्यते । वेत्ता । अवित्त । बुध अवगमने | २३ | बुध्यते । बोद्धा । "भोत्स्यते । भुत्सीष्ट । अबोधि, अबुद्ध । श्रभुत्साताम् । युध
१ - जनि - 'जन्' धातोर्लुङि श्रात्मनेपदे लस्य तादेशेऽडागमे चलौ, च्लेः 'दीपजने' ति वा चिरिण अनुबन्धलोपे 'श्रजन् इति' स्थितौ 'प्रत उपधाया' इति सूत्रेण प्राप्ताया वृद्धेः 'जनि-वध्योश्चे' ति निषेधे 'चिरणो लुक' इति तलोपे सिध्यति रूपम् 'श्रजनि' इति । चिणभावपक्षे च लेः सिचि इटि षत्वे ष्टुत्वे च 'अजनिष्ट' इति रूपम् ।
२ - - पादि - 'पद्' धातोर्लुङि प्रथमपुरुषैकवचने लस्य तादेशेऽटि मध्ये ग्लौ 'चिरण् ते पदः' ले 'श्चिरिण' ' पद इत' इति स्थितौ 'चिरणो लुक्' इति तलोपे 'श्रत उपधायाः' इति उपधावृद्धौ सिध्यति रूपम् 'प्रपादि' इति । ३ – प्रपत्थाः, श्रपत्साथाम् अपध्वम् । अपत्सि, प्रपत्स्वहि, अपरस्महि |४- -लघुपधगुणः, तकारस्य घत्पम् ।५ - 'भोत्स्यते' 'एकाचो बशो भष्...' इति बस्य भत्वम् । ६. - ' दीपजनबुध " इति चले: - चिण् ( विकल्पेन ) ।
"
६४०–दीपादि धातुत्रों से परे चिल को चिए विकल्प से होता है एकवचन तशब्द हरे रहते ।
६४१ - चिए से परे त शब्द का लुक होता है ।
६४२-जन् वध
के
V
उपधाभूतच को वृद्धि नहीं होती चिए और जितु गित्कृत्
परे रहते ।
६४३ - पद धातु से परे चिल को चिरण होता है व शब्द परे रहते ।
*
