________________
तिङन्ते अदादयः
५७० विदाकुर्वन्त्वित्यन्यतरस्याम् ३।१ । ४१ ।
वेत्तेोटि आम् गुणाभावो लोटो लुक् लोडन्त-करोत्यनुप्रयोगश्च वा निपात्यते। 'पुरुषवचने न विवक्षिते ।
५७१ तनादिकृअभ्य उः ३ । १ । ७६ । तनादेः कृत्रश्च उः प्रत्ययः स्यात । शपोऽपवादः विदाकरोतु । ५७२ अत उत् सावधातुके ६ । ४ । ११० ।
उप्रत्ययान्तस्य कृतोऽत, उत, सार्वधातुके किङति । विदाकुरुतात् । विदाङकुरुताम् । विदाकुर्वन्तु । विदाङ्कुरु । विदाङ्करवाणि । अवेत । अवित्ताम् । अविदुः ।
५७३ दश्च ८।२। ७५।
धातोर्दस्य पदान्तस्य सिपि परे रुर्वा । अवः, अवेत् । विद्यात् । विद्यास्ताम् । अवेदीत. । अवेदिष्यत । अस "भुवि । १७.। अस्ति ।
१-प्रथमपुरुषो बहुवचनं च न विवक्षितमित्यर्थः, 'इति' शब्दोपादानात् । सर्वस्मिन्नपि लोटि उक्तनिपातनमिति भावः । २-विदाङ्करोतु-'विद्' धातोर्लोटि 'विदाङ्कुर्वन्वित्यन्यतरस्याम' इति सूत्रेण विदेरामि गुणाभावे लोटो लुकि लोटपरककृनोजुप्रयोगे च लोटो लस्थ तिपि तस्य सावंधातुकत्वात् शपि प्राप्तेतं बाधित्वा 'तनादिकृतम्य उः' इति 'उ' विकणे विदाम कृ उ ति इति स्थितौ 'सार्वधातुकाधंधातुकयो' रिति गुणे पुनस्तिपं 'निमिनीकृत्य उकारस्य गुणे तिप इकारस्य च 'एरुः' इति उत्त्वे मकारस्यानुस्वारे परसवणे च सिध्यति रूपं 'विदाङ्करोतु' इति तातङपक्षे 'प्रत उत्सार्वधातुकें' इति ककाराकारस्य रत्वे 'विदाङकुरुतात्' इति (पक्षे 'वेत्तु' इति च सिध्यति)। ३-'उतश्च' इति हेर्लुक् । ४-'सि नभ्यस्तविदिभ्यश्च' इति झर्जुस् । ५-सत्तायामित्यर्थः ।
५७०-विद् से आम होता है लोट परे रहते तथा गुण का अभाव और लोट का लुक होता है और लोटपरक कृ धातु का अनुप्रयोग होता है विकल्प से
५७१-तनादि धातु और कुन धातु से परे उ-प्रत्यय होता है ।
५७२-उ-प्रत्ययान्त कृत्र धातु के अ को उ. होता है सार्वधातुक कित् डित परे रहते।
५७३-धातु के पदान्त दकार को विकल्प से रु होता है सिप परे रहते।
