________________
૨૧૨
लघुसिद्धान्तकौमुद्याम् ५७४ श्नसोरल्लोपः ६ । ४ । १११ ।
श्नस्यास्तेश्चातो लोपः सार्वधातुके किङति । 'स्तः । सन्ति । असि । स्थः । स्थ । अस्मि । स्वः । स्मः।
५७५ उपसर्गप्रादुामस्तिर्यच्परः ८।३ । ८७ ।
उपसर्गेणः प्रादुसश्चास्तेः सस्य षो यकारेऽचि च परे। निष्यात । प्रनिषन्ति । प्रादुःषन्ति । यच्परः किम्-अभिस्तः ।
५७६ अस्तेभूः २ । ४ । ५२ । आर्धधातुके । बभूव । भविता । भविष्यति । अस्तु, स्तात । स्ताम् । सन्तु । ५७७ ध्वसोरेद्धावभ्यासलोपश्च ६ । ४ । ११६ ।।
घोरस्तेश्च एत्वं स्यात् हौ परे अभ्यासलोपश्च । एत्वस्यासिद्धत्वाद्धेर्षिः। श्नसोरित्यल्लोपः। तातङ्पक्षे एत्वं न, परेण तातङा बाधात्। "एधि, स्तात्। स्तम् । स्त । असानि । असाव । असाम । आसीत् । प्रास्ताम् । आसन् ।
१-स्तः -'प्रस्' धातोर्लटि प्रथमपुरुषद्विवचने तसि शपो लुकि 'प्रस् तस्' इति स्थिते 'सार्वधातुकमपित्' इति तसो ङित्वात् 'श्नसोरल्लोपः' इति अस्तेरकारस्य लोपे तसः सस्य रुत्वे विसर्गे च सिध्यति रूपं 'स्तः' इति । २-अभि-स्तः। ३-सर्वत्र पाधधातुके (लिट-लुट-लुट-प्राशीर्लिङ लुङ -लुङ क्षु ) अस्तेभू भावः । बभूव, इत्यादय एवं प्रयोग इत्यर्थः । ४-पाभीयत्वेनेति शेषः। ५-एधि-'प्रस्' धातोर्लोटि सिपि शपो सुकि 'से पिच्च' इति से हि प्रादेशे 'ध्वसोरेखावभ्यासलोपश्च' इति अस्तेः सस्य एत्वम् 'म ए हि' इति जाते एत्वस्यासिदत्वात् 'हुझल्म्यो हेधिः' इति हेधिं श्रादेशे प्रपिच्चेत्युक्तः 'सार्वधातुकमपित्' इति । ङित्वेन 'श्नसोरल्लोप:' अकारलोपे सिध्यति रूपम् ‘एघि' इति ! -आसीत-प्रस' धातोङि प्रथमपुरुषैकवचने तिपीक रलोपे शपो लुकि पाटि 'पाटश्च' इति वृद्धौ ‘प्रास् त' इति जाते 'प्रस्तिसिचोऽपृक्ते' इति तकारस्य ईटि सिध्यति रूपम् 'मासीत्' इति।
५७४-श्न और अस्ति के अकार का लोप होता है सार्वधातुक कित् ङित् परे रहते। ५७५-उपसर्ग इण से परे और प्रादुस से परे अस्ति के स को ष होता है यकार और अच परे रहते। ५७६-अस धातु को भू अादेश होता है प्राधंधातुक परे रहते । ५७७-वुसंज्ञक और अस धातु को एत्व और अभ्यास का लोप होता है हि परे रहते ।
