________________
लघुसिद्धान्तकौमुद्याम् ४७६ स्वरति मूति-सूयति-धूदितो वा ७ । २ । १४ ।
स्वरत्यादेरूदितश्च परस्य वलादेरार्धधातु कस्येड वा स्यात्। जुगोपिथ, जुगोप्थ । 'गोपायिता, गोपिता, गोप्ता । गोपायिष्यति, गोपिष्यति, गोप्स्यति । गोपायतु । अगोपायत् । गोपायेत् । गोपाय्यात, गुप्यात् । २अगोपायीत् ।
४७७ नेटि ७। २।४। इडादौ सिचि हलन्तस्य वृद्धिर्न । अगोपीत् । अगौप्तीत् । ४७८ भलो झलि ८ । २ । २६ ।
झलः परस्य सस्य लोपो झलि। अगौप्ताम् । अगौप्सुः । अगौप्सीः । अगौप्तम् । अगौप्त । अगौप्सम् । अगौप्स्व । अगौप्स्म । अगोपायिष्यत, अगोपिष्यत, अगोप्स्यत् । क्षि क्षये । १३ । क्षयति । “चिक्षाय ! "चिक्षियतुः चिक्षियुः। "(४७५) एकाव" इति निषेधे प्राप्ते
१-गोपायिता-'गुप्' धातोः लुटि विविक्षिते वैकल्पिके पायप्रत्यये 'पुगन्ते' ति गुणे धातु-संज्ञायां लुटस्तिपोडादेशे तासि 'गोपाय ता' इति स्थिते 'स्वरति-सूति-सूपतिधूबूदितो वा' इति वैकल्पिके इटि 'प्रतो लोप' इति प्रकारलीपे सिध्यति रूपं गोपायिता' इति । (प्रायाभावे इटि सति 'गोपिता' इडभावपक्षे 'गोप्ता' इति ।) २-अगोपायीत्गुपधातोर्लुछि विवक्षिते बैकल्पिके पायप्रत्यये गुणे घातुसंशायां लुस्तिपि इकारलोपे ब्लौ, सिचि, इटि ईटि च 'अ गोपाय इ स ई त्' इति स्थितौ 'इट ईटी' ति सकारलोपे सर्वणदोघे 'अतो लोपः' इति प्रकारलोपे सिध्यति रूपम् 'प्रगोपायीत्' इति । प्रायप्रत्ययाभावपक्षे स्वरतीति वैकल्पिके. इटि ईटि पिचो लोपे 'वदघ्रज हलन्यस्याच' इति वृद्धौ प्राप्तायां 'नेटि' इति निषेधे पुगन्तेति गुणे सिध्यप्ति रूपम् 'अगोपीत्' इति इडभावपज्ञे च हलन्तलक्षणायां वृद्धौ सत्याम् 'प्रगौप्सीत्' रूपम् । ३-इडभाक्पक्ष रूपमिदम् ४-'प्रचो णिति' इति वृद्धिः । ५-इयछ।
४७६-स्वरत्यादि और ऊदित् धातु से परे वलादि आर्धधातुक को इट का आगम होता है विकल्प से।
४७७-इडादि सिच् परे रहते हलन्त को वृद्धि नहीं होती। ४७८-झल से परे स का लोप होता है झल परे रहते ।
