________________
तिङन्ते भ्वादयः
१२५
४७४ द्विवचनेऽचि १ । १ । ५६ । द्वित्वनिमित्ते. चि अच आदेशो न द्वित्वे कर्तव्ये । गांपायाञ्चक्रतुः । ४७५ एकाच उपदेशेऽनुदात्तात् ७ । २ । १० । उपदेशे यो धतुरेकाजनुदात्तश्च तत आर्धधातुकस्येण न । 'अदृदन्तैौति-रु दणु-शी-स्नु-नु-तु-श्वि-डी-थिभिः । वृबृजभ्यां च विनैकाचोऽजन्तेषु निहताः स्मृताः ।।
कान्तेपु-शव लेकः । चान्तेषु-पच्-मुच-रिच-वच-विच्-सिचः षट् । छान्तेषुप्रच्छेकः । जान्ीषु-त्यज-निजिर-भज-भञ्ज-भुज-भ्रस्ज-मस्ज-यज-युज-रुजरञ्-विजिर-स्वा-मञ्ज-सृजः पञ्जदश । दान्तेषु-अद्-तुद्-खिद्-छिद्-तुदनुद्-पद्य-भिद्यति-दिनद्-विन्द्-शद्-सद्-स्विद्य स्कन्द हदः षोडश । धान्तेषु-ऋधनुध-बुध् बन्ध्-युध रुध राध-व्य-शुध्-साध् सिध्या-एकादश । नान्तेषु-मन्यहनौ द्वौ । पान्ते पु-आप तुप-क्षिप-तप-तिप्-तृष्य-दृष्य लिप-लुप-वप-शपस्वप-सृपस्त्रयोदश । भान्तेषु---यम-रभ लभस्त्रयः। मान्तेषु-गम्-नम्-यम्-रमश्चत्वारः । शान्तेषु -कश्-दंश-दिश-दृश-मृश-रिश्-रुश-लिश-विश-स्पृशो दश । पान्तेषु - कृष्-त्विष तुष-द्विष-दुष-पुष्य-पिष-विष-शिष-शुष-श्लिष एकादश । सान्तेषु-घस वसती द्वौ । हान्तेषु-दह-दिह-दुह-नह-मिह-रुह-लिह-वहोऽष्टौ अनुदात्ता हलन्तेषु धातवस्त्र्यधिकं शतम् (१०३) । गोपायाञ्चकर्थ । गोपायाचक्रथः । गोपाया । गोपायाञ्चकार, 'गोपायाञ्चकर । गोपायाञ्चकृव । गोपायाञ्चकृम । गं पायाम्बभव । गोपायामास । जुगोप । जुगुपतुः । जुगुपुः। __१-ऊदन्तो यथा- भू ( सत्तायाम् ) । ऋदन्तो यथा-प (पालन-पूरणयोः ) । यु(मिश्रणामिश्रणयोः) । र (शब्दे ) । क्ष्णु (तेजने )। शीङ ( स्वप्ने ) स्नु ( प्रस्रवणे )। णु ( स्तुतौ) । टुक्षु ( शब्दे )। टु प्रोश्वि (गतिवृद्ध योः ) डीङ् ( विहायसा गतौ) । श्रिञ् ( सेवायाम् ) । बृङ ( संभक्तौ )। वृञ् (बरणे ) । इत्येतद्व्यतिरिक्ता अजन्ता एकाचो पातवोऽनिट इत्यर्थः । (प्रस्यां कारिकायों सेट्धातु-संग्रहः ) । एतदने चाऽनिटां हलखाना संग्रहः । क्रमभने तु लाधवमेव कारणम्। २-अनुदात्ताः, इत्यर्थः ।
४७४-द्वित्वनिमि तक अच् परे रहते अच को आदेश नहीं होता द्वित्वकी चिकीर्षा में । ४७५- उपदेश एकाच और अनुदात्तधातु से परे श्रार्धधातुक को इट नहीं होता।