Page Text
________________
ઉદા. અઈમુત્તામુનિ બાળમુનિ હતા. બાળચેષ્ટા રૂપે નિર્દોષ ભાવે એક દિવસ ગામની બહાર પાણીના ખાબોચિયામાં પોતાનું પાત્ર તરતું મૂકી તેના ચંચળપણાને જોઈ આનંદ પામતા હતા. આ કુતુહલ રૂપે કરેલ પ્રવૃત્તિ જ્યારે તેઓના વડીલ મુનિએ જોઈ ત્યારે બાળમુનિને મીઠા શબ્દોમાં ઠપકારૂપે કહ્યું, “અઈમુત્તા ! આમ ન કરાય. (સચિત્ત પાણીનો સ્પર્શ પણ ન કરાય. તમને પાપ લાગ્યું. હવે પ્રાયશ્ચિત્ત કરો.” બસ વડીલના શબ્દોથી બાળમુનિ જાગી ગયા. પાપથી મુક્ત થવા પ્રાથમિક પ્રાયચ્છિા. રૂપે ઇરિયાવહિની ક્રિયા શરૂ કરી. સૂત્ર બોલતા ગયા ને પાપને ધોતા ગયા. આ રીતે હજી ક્રિયા પૂરી થઈ નથી ત્યાં મુનિ તો કેવળી થઈ ગયા. પાપથી મુક્ત થવાની ભાવનારૂપ સદ્ગણે અકલ્પનીય પરિણામ લાવ્યું. આનું જ નામ ગુણના સાગર થવું.
(૪) ગુણને મલિન ન કરતા. આ આત્મા ક્ષણે ક્ષણે ૭ કર્મનો બંધ અને ૮ કર્મનો ભોગવટો કરે છે. માત્ર આયુષ્ય કર્મનો બંધ જીવનમાં એક જ વખત થાય છે. એ થયા પછી જ માનવીની તેવા પ્રકારની* બુદ્ધિ વિચારોની ધારા મૃત્યુ સુધી પ્રાયઃ હોય છે. મૃત્યુ આકસ્મિત થાય, ધર્મધ્યાનમય થાય, દ્વેષબુદ્ધિથી થાય, સંસારની આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિની ચિંતાથી થાય, બાળમરણ રૂપે થાય, પંડિત મરણરૂપે થાય ને છેલ્લે સમાધિરૂપે પણ થાય. જેવું મૃત્યુ તેવી ગતિ. (જવી ગતિ તેવી મતિ)
રોજ રોજ સ્નાન કરી પવિત્ર થવાની ઈચ્છા થાય છે. ભોજન કરી ભૂખ દૂર કરવાની જરૂરિયાત લાગે છે. નિદ્રા લઈ તંદુરસ્ત-સ્વસ્થ થવાની ભાવના જાગે છે. તેમ પ્રાપ્ત કરેલા ગુણ મલિન ન થાય તેની કાળજી રાખવી જરૂરી છે. ગુણને પ્રાપ્ત કરવા જેટલા અઘરા છે તેથી વધુ મેળવેલા ગુણ દૂષિત ન થાય, મલિન ન થાય, ચાલ્યા ન જાય, સચવાઈ રહે તે જાળવવા અઘરા છે.
વ્યવહારમાં નિર્ધન માનવી સર્વપ્રથમ ધન મેળવવાની, પ્રાપ્ત કરવાની ચિંતા કરે છે. ત્યાર પછી મેળવેલું ઘન સાચવવાની ચિંતામાં અટવાઈ જાય છે. એટલું જ નહિં પણ એ ઘન કોઈ ચોરી ન જાય, લૂંટી ન જાય, જોઈને ઈર્ષા-અદેખાઈ ઈત્યાદિ ન કરે તેની પણ મુંઝવણ માનવીને વધતી જાય છે. અચાનક ચાલી પણ જાય છે. ટૂંકમાં ઘન જો પુણ્યાનુબંધી ન હોય તો અનેકાનેક પ્રકારના દુઃખો ઊભા કરે છે.
તેથી જ ગુણ મલિન ન થાય તેવું કહેવામાં ઘણું જ રહસ્ય છુપાયેલું છે.
ઉદા. ભ. મહાવીર સ્વામીના અનન્ય ભક્તોની યાદીમાં એક નંદ મણિયારનું નામ સુપ્રસિદ્ધ છે. એ પ્રભુવીરનો પરમ શ્રાવક હતો. શ્રદ્ધાળુ ને ધર્મી હતો. પ્રસંગે પ્રસંગે ઉપવાસાદિ તપ, પૌષધાદિ વ્રત કરી જીવનને ધન્ય કરતો હતો.
એક દિવસની વાત. ઉપવાસમાં રાત્રે ઉંઘ આવતી નથી. તૃષાથી મન બેચેન થયું છે. પાણી પીને માત્ર વ્રત તોડવાની નહિ પણ આખી જિંદગી પાણીમાં રહેતી માછલીઓના જીવનની પ્રશંસા કરી. કોઈ દિવસ તેઓને તૃષા સતાવે જ નહિ માટે એ તિર્યંચ જીવની પ્રશંસા કરી. * પરિણામે બંધ. બંધ સમયે ચિત્ત (જીવ) ચેતીએ રે, ઉદયે શો સંતાપ. દદ
| SR No. | 006142 |
| Book Title | Dharm Mahelna 21 Pagathiya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 158 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |