Page Text
________________
‘ભવિષ્યનું જોનાર’
શ્લોક :
ચરણ-પંદરમું દીર્ઘદશી ...
*આપઈ દીહાંસી સચલ પરિણામસુંદર કજ્જ ॥ બહુલાભમપકેસ સલાહણિજ્યું બહુજણાણું ॥૨૨॥
ભાવાર્થ :
દીર્ઘદર્શી જ્ઞાનવાન આત્મા (૧) પરિણામે સુંદર હોય, (૨) અલ્પ કલ્ટ-પ્રયત્ન ને ઘણો લાભ કરાવી આપનાર હોય અને (૩) બહુજન વર્ગને શ્લાઘનીય–પ્રશંસનીય હોય તેવા સર્વ કાર્યને આદરનારો હોય છે. (૨૨)
3
વિવેચન :
સુ
41 પે
उत्तर
શાસ્ત્રોમાં વૃદ્ધના ૪ પ્રકારો દર્શાવ્યા છે. (૧) જ્ઞાનવૃદ્ધ, (૨) અનુભવ વૃદ્ધ, (૩) સંયમવૃદ્ધ, (૪) વય-જીવન (ઉંમર) વૃદ્ધ.
વૃદ્ધનો અર્થ ઉંમર સાથે જેમ સંકળાયેલ છે. તેમ તે તે વિષયોના અનુભવના સંબંધ સાથે પણ સંકળાયો છે. તેથી આ પ્રકરણમાં દીર્ઘદર્શી (ભવિષ્યની ચિંતા કરનાર) માનવની યોગ્યતા સાથે ચર્ચા કરીશું.
ક્રિયા-કાર્ય બધા આરંભી શકે ભોજન પણ બધા જ કરે છે. પરંતુ પરિણામ બધાને સરખું ન મળે તેનું કારણ કાર્યની કુશળતા છે. જેમણે અનેક વખત જિજ્ઞાસાપૂર્વક ખંતથી કાર્ય કરી પોતાનાથી અજાણતાએ થએલી ભૂલો શોધી નિપુણતા મેળવી છે, તેવી વ્યક્તિને અહીં દીર્ઘદર્શી સંબોધાય છે.
કાર્યમાં કુશળ તે કાર્યકુશળ. રસોઈ જે સારી મન ગમતી અનુકૂળ મસાલાવાળી બનાવે તેને પ્રસિદ્ધિ મળે છે. તેમ જે પુરુષ અલ્પ કષ્ટ કરી ભાવસહિતની અનુમોદનીય ક્રિયા-પ્રવૃત્તિ કરે છે, તેને પુણ્યબંધ કે પરિણામ સુંદર પ્રાપ્ત થાય છે. ભવિષ્યમાં વધુમાં વધુ વિષયમાં જો પ્રવિણતા પ્રાપ્ત કરે તો અનેકાનેક આત્માઓને પોતાની જેમ લાભ અપાવવા નિમિત્તરૂપ પણ થાય. તેથી તેના દ્વારા વર્તમાનમાં કરાતી ક્રિયાકષ્ટ પ્રશંસનીય બને છે.
જો કાર્ય-ક્રિયા શાનથી અને કુશળતાથી થાય તો બન્નેનું મિલન ૧૦૦ % ફળ અપાવે. તેથી દીર્ઘદ્રષ્ટિ—દીર્ઘદર્શી માનવમાં પારિમાણિકી બુદ્ધિ હોવી જરૂરી છે. સુંદર પરિણામ ફળ જેમાં છૂપાયું હોય તેવું કાર્ય આલોકમાં વિવેકી કરે છે. આવા વિશિષ્ટ ગુણના કારણે તે ધર્મનો અધિકારી ઉત્તમ પ્રકારે ધર્મક્રિયા કરનાર યા કરાવનાર બને છે.
* આરભઈ.
| SR No. | 006142 |
| Book Title | Dharm Mahelna 21 Pagathiya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 158 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |