________________
ચારિત્રનો અનુરાગી, ઉપાસક, આરાધક બને. વર્તમાન ભવે કે બીજા ભવે અવશ્ય બાંધેલા પુણ્ય અનુસાર ધર્મના અનુરાગથી આરાધક બની વિરાધકતા ત્યજી ભવભીરૂ બની મોક્ષસુખનો અધિકારી બને. માત્ર એનો પ્રગતિનો પંથ સુપક્ષથી શરૂ થવો જોઈએ.
ચંડકૌશિકના પૂર્વભવનો ઈતિહાસ તપાસીશું તો ત્યાં કષાય દેખાશે. નાગકેતુના પૂર્વભવે ઇતિહાસમાં અક્રમ કરવાની ભાવના સમજાશે. વરદત્ત-ગુણમંજરીના જીવનમાં પૂર્વભવે કરેલી વિરાધનાનું ફળ સમજાશે. કાંઈપણ વિચારો, આ સુપક્ષના વિચારો જીવનને દ્રઢ ઘમ બનવા અનેક રીતે ઉપયોગી છે.
સુપક્ષનો પ્રવાસી પૂર્વે વિપક્ષ જીવનને પ્રવાસી હતો. તે જીવન જ્યાં સુધી છોડવા–ત્યજવા તૈયાર ન થાય ત્યાં સુધી ઠેરના ઠેર એની જીવનયાત્રા રહેશે. પ્રગતિ માટે જેના પાયામાં મિથ્યાત્વ છે. પાપને પાપ માનવાની તૈયારી નથી એ ૧૮ પાપસ્થાનકોને ક્રમશઃ દૂર કરવા જ પડશે. ભલે ૧૮મું મિથ્યાત્વશલ્ય હોય પણ તે ૧૭ પાપસ્થાનકોનો નિર્માતા સંચાલક કે ડ્રાઈવર છે.
જે દિવસે પ્રવાસીના જીવનમાં ક્રાંતિ-સુધારો આવે તે દિવસથી માર્ગાનુંસારીના ૨૧ ગુણોની સાથે મિત્રાચારી બંધાય. આ ગુણો સંસારીને વ્યવહાર માટે ઘણા ઉપયોગી બને છે. ત્યાર પછી સમકિત ને ૧૨ વ્રતધારી જીવન. એક અપેક્ષાએ આ વિભાગમાંથી જો પુણ્ય જાગ્રત હોય, આત્મા હળુકર્મી હોય તો આગળ વધવા એક ભવ પણ ઘણો થાય. અન્યથા અનેકાનેક ભવ પણ ઉંધા લોટાની ઉપર પાણી રેડવા રૂપે ઓછા પડે !
આપણને તો સુપથના સાથે સંબંધ છે. જો આત્મા શર્માનુરાગી, સુપથી હોય તો તે પોતે તરે ને બીજાને તારે. અન્ય જીવોને ધર્મના પંથે વાળે. અન્યથા ઘર્મ પસંદ કરવો-થવો દુર્લભ છે. જ્યાં ધર્મ જ દુર્લભ અનુભવાય તો ઘર્મક્રિયા કેટલી રૂચિકારક બને ?
સુધર્માસ્વામીના ચાર શિષ્યો ચોમાસુ કરવા માટેની આજ્ઞા લેવા તેઓશ્રી પાસે ગયા. પહેલાને સિંહની ગુફામાં, બીજાને કુવાના કાંઠા (લાડડા) ઉપર, ત્રીજાને થોડે દૂર જે વેશ્યાનું ઘર છે ત્યાં અને ચોથાને અરણ્યમાં ચોમાસાની આજ્ઞા આપી. આશા મળતાં જ સૌ પોતપોતાના પંથે નીકળી ગયા. નિર્વિને નિર્દોષ અણિશુદ્ધ ચોમાસુ કરીને પાછા સ્વસ્થાને આવ્યા. ગુરુજીએ ત્રણને “દુષ્કર દુષ્કર' કરી ચાતુર્માસની આરાધનાને અભિનંદી. જ્યારે સ્થૂલિભદ્ર કોશા વેશ્યા (શ્રાવિકા)ને ત્યાંથી આવ્યા ત્યારે તેઓને વિશેષ પ્રકારે અભિનંદLદુષ્કર દુષ્કર દુષ્કર તમે કાર્ય કર્યું તેમ કહ્યું.
વાત તદ્દન સાચી હતી. પણ સિંહ ગુફાવાસીને ન રુચિ-રોજ પડુરસ ભોજન કરવા આનંદ માનવો તેમાં શું બહાદુરી? તેથી બીજા વર્ષે પોતાને ત્યાં જવા માટે અનુજ્ઞા માગી. ગુરુએ તમારું કામ નહિ એમ કહ્યું. કહેવાનું તાત્પર્ય એજ કે, વેશ્યાને ત્યાં ચોમાસુ કરનાર મુનિ મન, વચન, કાયાથી નિર્મળ રહ્યા હતા. કાજલ-કોલસાનો