________________
વાલીઓ નિભાવે છે. કોઇ લેણદારનો ફોન આવતા ફોનના રિસીવર પર હાથ રાખીને પપ્પા દીકરાને કહે છે “કહી દે, પપ્પા ઘરે નથી.” ત્યારે તે પપ્પા ભૂલી જાય છે કે આ જવાબના મર્મનો રિસીવર દીકરો છે અને તેના કાન ખુલ્લા છે. સંતાનોની સામે જ ઘરના વૃદ્ધોને ધધડાવતા પૂર્વે કયા વાલીઓ વિચારતા હશે કે આ . ડાયલોગ્સનું રેકોર્ડિંગ ચાલુ છે. અડધી ટિકિટ મુસાફરી કરાવવાની લાલચમાં પોતાના સંતાનની ઉંમર પર કાતર ચલાવતી માતા ભૂલી જાય છે કે આ કાતર તેનાં જીવનમૂલ્યો પર ફરી વળી છે, જે અડધી ટિકિટના દરથી પાછા મેળવી શકાતાં નથી.
ઘરના માણસ સાથે પણ મર્યાદા ચૂકીને કોઇ જાહેર વ્યવહાર થાય ત્યારે તે વાત ભૂલી જવાય છે કે આની એન્લાર્જડ કલર ઝેરોક્સ ટૂંક સમયમાં જ તૈયાર થશે. ગુસ્સામાં આવીને બોલાતી ગાળો પણ “સંતાન' નામની ઓડિયો કેસેટ્સમાં ઝીલાતી હોય છે.
ઘરમાં જો ઊંચા આદર્શો આપવાનું ભગીરથ કાર્ય વાલીઓ પાર પાડે તો સમજી લેવું કે સફરજનના બીજ “અજર કલ્ટિવેશન” છે. છતાં ખાતર કરતાં Daeth zulatz zuler old tell. Children learn more on grounds than at home. ઘર કરતા બહાર સંતાનો વધુ શીખતા હોય છે. આ વાક્યને પોતાના સંતાનના નામ જેટલું પાકું કરી રાખવું. જેને બાર મહિના જાળવવાના છે તેવા અનાજને “દીવેલ દેવાનું કે તેમાં પારાની ટીકડીઓ નાંખી દેવાનું ડહાપણ, છ દાયકાની આવરદાવાળા સંતાનો પાછળ કેમ કાર્યરત નહીં થતું હોય ? સંતાનોને વિલાસી વાયરો નડી ન જાય તે માટે સંસ્કારોનું વેટર પહેરાવવાની અગમચેતી વાપરવી સારી. છતાં જે કાંઇ પણ ખોટું શીખી લાવે તેનું, તેના પપ્પાએ પોતાની દાઢીની જેમ રોજ ક્લીન શેવિંગ કરી લેવું જોઇએ.
ઘરમાં આ રીતે જો મૂલ્યશિક્ષણ મળતું રહે, નિંદામણ થતું રહે તો નવી પેઢી શિક્ષણમાં રહેલી ઉણપની અસરોથી બચી શકે. સાથે રોજ સંતાનોને અવસર જોઇને કોઇ સાત્ત્વિક કથાપ્રસંગો કહેતા રહેવું જોઇએ. વાર્તાની અસરને કોઇ અન્ડર એસ્ટિમેટ કરશો નહીં. આ માટે જરૂર પડે તો વાલીઓએ સાત્વિક વાંચન, શ્રવણ કરતા રહેવું જોઇએ. હીરાના રફનું પરિણામ પાસા પાડનારા પર આધારિત છે.
શિક્ષણની સોનોગ્રાફી