________________
પણ જેણે લગાવી દીધી હોય તેવા સંતાનોની આખી જીંદગી જ દલાઇ જાય છે.
જેનાં નામ અને અટક વચ્ચે કાયમ જેમનું નામ રહેવાનું છે તેવા પિતા, અઠવાડિયાની દશહજારને એંશી મિનિટોમાંથી માત્ર એંશી મિનિટ પણ પોતાની રિયલ એસ્ટેટ' પાછળ ફાળવી ન શકે તો તેવા ખોલી પ્રોફેશનલ પપ્પાઓ કદાચ આજના સંતાનોની સૌથી દુઃખદ ઉપલબ્ધિ હશે. આવા પપ્પાઓને દીકરા ક્યારેય મળતા નથી, માત્ર વારસદારો જ મળે છે.
પોતાના વહાલસોયાને આયાના કે બેબી સિટિંગના ટીચરના ભરોસે મૂકીને હાથમાં કૂતરાની સાંકળ પકડીને ફરવા નીકળી પડતી સશારીઓને કોણ સમજાવે કે તેમને એકસો યુનિવર્સિટિની ઉપમા અપાઇ છે. એક માતા પોતાના કર્તવ્ય પ્રત્યે અભાન બને એટલે એક સાથે એકસો વિદ્યાપીઠોને તાળાં લાગી ગયાં. મા-બાપના સમયની ખેંચમાંથી સંતાનોમાં સંસ્કારની ખેંચ ઊભી થાય છે.
ગુજરાતની જલસંકટ સમસ્યા કરતાં આજના સંતાનોની સમયસંકટ સમસ્યા ઘણી વધુ ગંભીર છે. પિતૃદર્શન જેમના માટે ઇદના ચાંદ જોવા જેવી ઘટના હોય અને માતૃવાત્સલ્ય જેમણે જોન્સન એન્ડ જોન્સનની નિપલ્સની સાથે જ ગુમાવી દીધું હોય તેવાં સંતાનોને ઘરમાં જ અનાથાશ્રમની તમામ સુવિધાઓ મળી રહે છે.
મા-બાપ બની જવું એ તો એક ઘટનામાત્ર છે. “વાલી' બનવું તે એક સાધના છે.
કુટુંબમાં દાદા, દાદી જો સમાતા હોય તો સંસ્કારોની સમસ્યા ઘણી હળવી થાય. દાદાજી વાર્તા કહે ત્યારે બાળકને માત્ર સાત્વિક મનોરંજન જ નથી મળતું, જીવન જીવવાની અદ્ભુત ગુરુચાવીઓ પણ ભેગી મળે છે. દાદીમા ઘરમાં બેઠા બેઠા નાના ભૂલકાઓને ધર્મશિક્ષા આપ્યા કરે. પહેલી અને ત્રીજી પેઢી વચ્ચે થતા આવા આદાન-પ્રદાનનાં મીઠાં ફળ બીજી અને ચોથી પેઢીને ચાખવા મળે છે. "
ઘરમાં વડીલની સારી સારસાંભળ લેવાતી હોય, આમન્યા જળવાતી હોય ત્યારે વૃદ્ધસેવા અને વિનયના સંસ્કારો સંતાનોને વગર પ્રયને મળે છે.
સંતાનોને ઊંચા આદર્શો આપવાની સૌથી કપરી જવાબદારી બહુ ઓછા શિક્ષણની સોનોગ્રાફી