________________
માત્ર હું! મોહરાજાના ક્રિડાઘરનું તેમને ખેલવા માટેનું એક ખિલૌનું માત્ર હું! દાવાનલના દાહમાં સપડાયેલા ભવવનમાં દાહથી બચવા આમતેમ દોડાદોડ કરતું સસલું માત્ર હું! વિરાટ મેરુના કોઈ એક ઝીણા કંકરનો એક નાનકડો કણિયો માત્ર હું! અજ્ઞાનની કાજળઘેરી રાતના ઘોર અંધકારમાં તગતગતો એક નાનકડો ખજવો માત્ર હું! અસંખ્ય યોજનમાન સ્વયંભૂરમણના જલપ્રવાહમાં પ્રગટેલો એક ક્ષણિક પરપોટો માત્ર હું ! અસ્તિત્વના જંગમાં હોમાઈને સ્વાહા થઈ જનારી એક આહુતિમાત્ર હું! રાગદ્વેષની ભઠ્ઠીમાં સતત શેકાઈ રહેલું એક સાંઠીકડું માત્ર હું! કાળની રેતમાં સરકી રહેલું એક અળસિયું માત્ર હું! કર્મસ્વરૂપી આખલાના મોઢામાં ચવાઈ રહેલું સૂકા ઘાસનું તણખલું માત્ર હું! મોહ મદારીના ઈશારે ખેલ ખેલતું એક તોફાની માંકડું માત્ર હું!
અને, આવા વૈભાવિક, અર્થહીન, નકલી અને ભંગુર ‘હું’ને કેવો ભારેખમ માનીને આપણે તેની આરતી ઉતારીએ છીએ! ફૂલહાર ચડાવીએ છીએ ! અને રાતદિન તેનાં ઓવરણાં લઈએ છીએ ! ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમે પ્રભુ વીરની કૃપાનાં કિરણોના આલંબનથી સડસડાટ વિનમ્રતાની ટોચ પર ચડીને સમર્પણની ઊંડી ખાઈમાં ‘હું’નો એવો ઘા કર્યો કે તેનાં હાડકાંપાંસળાંનોય કોઈ પત્તો ન રહ્યો. ‘હું અને મારું'નો મંત્રપ્રયોગ બંધ થયો. ‘ના હું, ન મારું’ મંત્રજાપ ચાલુ થયો અને ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમને દિવ્ય દૃષ્ટિનો ઉઘાડ થયો. ‘ચક્ષુદયાણં’ (પ્રભુ ચક્ષુના દાતાર છે) પદનો તેમને સાક્ષાત્કાર થયો.
હું સર્વજ્ઞ, હું મહાપ્રાજ્ઞ, હું વાદીવિજેતા, હું ૧૪ વિદ્યાનો પારગામી.... આ બધા વિજ્ઞાપન હવે વિરામ પામ્યા. તે બધા વિજ્ઞાપન
* ગૌતમ ગૌષ્ઠિ ૬૯
