________________
બધી કઠણ છે કે તોડીફોડીને ફુરચા કરી નાંખે તેવા ભયંકર આંચકાઓ અને વિસ્ફોટો છતાં તે હું'ની કાંકરી પણ ખરતી નથી.
અહંનું સર્વથા ખરી પડવું અને પરમાત્મસ્વરૂપનું પ્રાગટ્ય થવું. આ બંને ઘટના વચ્ચેના કાર્યકારણભાવને કોક કવિએ સુંદર શબ્દદેહ આપ્યો છે :
અહંરે અહં! જાને તું મરી,
બાકી જે બચે તેનું નામ હરિ. આમ તો અહં અને અર્ધવચ્ચે માત્ર એક રેફનું જ અંતર છે. પરંતુ તે સીધું કપાતું નથી. અહંની આરાધના ફળે ત્યારે અહમાં રહેલો રેફ અગ્નિબીજ બનીને અહંને બાળી નાખે છે. જે શૂન્યાવકાશ સર્જાયો તેમાં અહં આકાર લે છે. વર્ષારૂપે ધરતીને મળતું પાણી આમ તો ધરતી ઉપર રહેલા દરિયાનું જ છે. પરંતુ દરિયામાંથી ડાયરેક્ટ ધરતીને સપ્લાય નથી મળતો. પ્રવાહી સ્વરૂપ છોડી બાષ્પ સ્વરૂપે સમુદ્રનું પાણી ક્ષારરહિત બની ગગનારોહણ કરે છે અને નવેસરથી શુદ્ધ પાણીનું નિર્મળ સ્વરૂપ ધારણ કરી ધરતી પર અવરણ કરે છે. આ જ રીતે અહનું દ્રીકરણ થાય છે, ત્યારે નિર્મળ અહંઅવતાર પામે છે.
જે હું ને આપણે કોહિનૂર હીરા કરતાંય કીમતી માનવાના ભ્રમમાં રાચીએ છીએ, તે હું ની વાસ્તવિકકિંમત ફૂટેલાઠીકરા જેટલીયનથી. હું કોણ માત્ર? કાળના અવિરત પ્રવાહમાં વહેતું એક તણખલું માત્ર હું! વિરાટ લોકના અફાટ ક્ષેત્રના કોક ખૂણાનું એકઝીણું ટપકું માત્ર હું! અનંત આત્મરાશિની વચ્ચે દટાયેલું એક જીવડું માત્ર હું! કર્મરાજની એક કિકથી અસંખ્ય યોજન દૂર જઈને ફંગોળાઈ જનારો એક દડો માત્ર હું. યમરાજાના વિરાટ ભોજનથાળમાં પડેલો અને ગમે તે ઘડીએ તેના મુખનો કોળિયો બની જનારો એક રોટલાનો ટુકડો
- ૬૮ ગૌતમ ગૌષ્ઠિ
