________________
પોતાના જ અજ્ઞાનના કેટલામા ભાગે છે તે જાણવાની તે ક્યારેય કોશિશ કેમ નહિ કરતો હોય?
કોઈ C.A.ના ઘરની દીવાલ પર લટકતું તેનું C.A.નું સર્ટિફિકેટ એટલે સાયન્સ, આર્ટ્સ, લૉ, એન્જિનિયરિંગ, મેડિકલ, કમ્યુટર, મૅનેજમેન્ટ, પૉલિટિક્સ, જર્નાલિઝમ, બૅન્કિંગ, કોસ્ટિંગ વગેરે અઢળક વિષયોનું તે અજ્ઞાન ધરાવે છે, તેની એક જાહેર ઉઘોષણા.
પોતાના વિશાળ આલીશાન બંગલાનો જેને ગર્વ પીડતો હોય તેણે, પોતાના શહેરનો નકશો દોરી તેમાં પોતાના વિશાળ (!) બંગલાનું સ્થાન શોધી લેવું અને રાજ્યના, રાષ્ટ્રના કે દુનિયાના નકશામાં તે બંગલાનું અસ્તિત્વક્યાં?તે વિચારી લેવું. - દરેક વ્યક્તિનો પરિચય બે પ્રકારનો હોય છે : નિરપેક્ષ પરિચય (Obsolute Identity) અને સાપેક્ષ પરિચય (Relative Identity) પોતાની પાંચ કરોડના માલિક તરીકેની સ્વતંત્ર ઓળખાણ એ Obsolute Identity છે. પરંતુ કંઈક અબજોપતિઓના અસ્તિત્વના સ્વીકાર પૂર્વક પોતાની કરોડપતિ તરીકેની ઓળખાણ એ Relative Identity છે. દરેક બાબતમાં માણસ પોતાની Relative Identityને લાગુ કરતો જાયતો બિચ્ચારા અહંકારનું શું ગજું?
આપણો હું કેટલો પોલો, બોદો અને પોકળ છે અને છતાંય તેનું વજન કેટલું ભારેખમ હોય છે! ઐશ્વર્યહાનિ કે માનહાનિના હાઈ સ્કેલના ભૂકંપ છતાં અડીખમ ઊભી રહેતી અહંકારની ઈમારતનો પાયો કેટલો પોલાદી હશે!અપમાન થાય છે ત્યારે હું' પર પ્રહાર થાય છે, પણ હું'ની વાસના તો બમણા વેગથી ઊછળે છે. અરિહંતદેવ આદિની અપેક્ષાએ વિચારીએ તો ઐશ્વર્ય, બળ વગેરે દરેક બાબતમાં આપણે “ઝીરો' છીએ અને છતાં 'હીરો' થઈને ફરીએ છીએ. આપણા હું' ની યોનિ એટલી
- ગૌતમ ગૌષ્ઠિ ૨૭