________________
બિચ્યાણે હું'!
સાધક અને પરમાત્મા વચ્ચેનું સૌથી મોટું વ્યવધાન જ હું છે. સાધનામાર્ગમાં હું જેવો મોટો વિક્ષેપક બીજો કોઈ નહિ હોય. “હું'ના નડતરથી ક્યારેક તે સાધક અતિશય હતાશ થઈ જાય છે. આવી હતાશાની એક શાનદાર અભિવ્યક્તિ કોઈ સાધકપુરુષના હૃદયોદ્ગારમાં જોવા મળે છે?
એ અગોચર તત્ત્વ સાથે ક્યાં કશું સંધાય છે? એકવચન પહેલો પુરુષ ત્યાં વચ્ચે આવી જાય છે.
ખૂબ આશ્ચર્ય લાગે – “હું'નો ડુંગરો કેવી રીતે ટકતો હશે? ‘હું ને ઊભા રહેવા માટે આધાર જ ક્યાં છે? કોઈને તેની ૧૦૦ કરોડની સંપત્તિનો ગર્વ થાય છે. પરંતુ તેના તે ૧૦૦ કરોડ સમગ્ર દુનિયાની કુલ સંપત્તિના કેટલા ટકા થાય? અને ત્રણેય કાળની તથા ત્રણેય લોકની કુલ સંપત્તિનું ટોટલ કરીએ તો તેના તે કેટલા ટકા થાય? દુનિયાની કુલ સંપત્તિના અબજોના અબજમા ભાગ જેટલી સંપત્તિ પણ પોતાની પાસે નથી અને મહાશ્રીમંત તરીકેના ફાંકા મારતો હોય તે શ્રીમંત (!) કેવો ગરીબ લાગે?
‘ખૂબ જ્ઞાની છું એવું જે બબડતો હોય તે વ્યક્તિનું જ્ઞાન તેના