________________
કેમ કરાય ? આવરણ ચડતાંની સાથે તે દીપ્તિને ઢંકાતાં વાર કેટલી ? ચૌદ પૂર્વધર મહર્ષિ પણ જ્યારે નિગોદમાં પટકાય છે ત્યારે અક્ષરના અનંતમા ભાગ જેટલો જ નામમાત્રનો જ્ઞાનપ્રકાશ તેમની પાસે બચે છે.
વિનાશી વૈભવ ઉપર વટ વ્યર્થ છે. ક્ષણભંગુર સંપદા ઉપર ઊછળકૂદ ન શોભે. મામૂલી અને તકલાદી માલ ઉપર તુમાખીના તાગડધિન્ના અન્ન અને ઉછાંછળો માણસ જ કરે. પ્રભુ ગૌતમ તો ધૈર્યથી ધબકતું અને ઘેરાયેલું વ્યક્તિત્વ. સાગરને શરમાવે તેવા ગાંભીર્યનો દરિયો, પાકટ, પીઢ અને ઠરેલ વ્યક્તિત્વ.
રહેવાયું નહિ અને પ્રભુ ગૌતમને પુછાઈ ગયું : ‘પ્રભુ ! કાંઈ નથી છતાં ઠસ્સો મારીએ છીએ કે, ‘દમ સિીનેં મ નંદ્દા’ અને આટલું બધું આપની પાસે હતું. અમારા જેવાની દૃષ્ટિએ આપ અભિમાન કરવાના ખરો હક્કદાર હતા. છતાં જરાય ગર્વની લાગણી આપને કેમ ન થઈ? બિચ્ચારી આઠ આઠ વિપુલ સંપદાઓને પણ નિરાશા અને નિષ્ફળતાનો અહેસાસ કે અફસોસ રહી ગયો હશે કે અમારી કાંઈ ક્રેડિટ ન કરી ! જરાય ગર્વ આપને કેમ ન થયો ?
વાત્સલ્ય નીતરતી વાણીથી પ્રત્યુત્તર વાળતાં પ્રભુ ગૌતમ મને કહી રહ્યા છે ઃ ‘વત્સ, એ સંપદાઓ પર ગર્વ કેવી રીતે કરું ? એ મારી હતી જ ક્યાં ? એ તો પ્રભુકૃપાની નીપજ હતી. તેના ઉપર મારાથી માલિકીભાવ કેવી રીતે કરાય ? હું જ જ્યાં પ્રભુનો છું ત્યાં મારું શું હોય ? સેન મે ઘર: શ્રીત: વાસોનિ ને સ્વરોપિ મે । (મારા દાસે ગધેડો ખરીદ્યો દાસ પણ મારો ગધેડો પણ મારો) એ ન્યાયે હું પણ પ્રભુનો અને મારું જે કાંઈ છે તે પણ પ્રભુનું. તેનો યશ મારાથી કેમ લેવાય ?
મેં થોડું ડહાપણ ડહોળ્યું : ‘ભલે આ વિપુલ સમૃદ્ધિ પ્રભુકૃપાથી મળી. પણ પ્રભુની કૃપા તો આપની ભક્તિ અને યોગ્યતા થકી જ સંપ્રાપ્ત * ગૌતમ મૌષ્ઠિ ૫૧