________________
સદ્ગણોને સંપ્રાપ્ત કરે અને પછી તે સગુણો ઉપર ગર્વ કરે તો તેનો અર્થ એ થયો કે, મોહને જીતીને મેળવેલો માલ પાછો મોહને જ હવાલે કર્યો. પોતાના સગુણો માટે આત્મશ્લાઘા એ નરી મૂર્ખતા છે. ભોજન કરીને ઊઠ્યા પછી તરત કોઈ આળસ મરડે તો વડીલો બોલે છે. “ખાઈને કૂતરાને ફેંકી દીધું. સગુણ કે સુકૃત્ય આચરીને તેની કોઈ આપબડાઈ કરે તો કહેવું પડે કે, ગુણ જમીને તેણે મોહરૂપી કૂતરાને ધરી દીધો. માનકષાય નામનો પાળેલો શ્વાન ભારે જહેમતથી પકાવેલા ગુણ-પકવાનની જ્યાફત ઉડાવે છે.
મોહમાયા નામની અક્કા જીવને ફોસલાવીને તેના વશમાં રહેલી પ્રશંસાક્ષુધા નામની ગણિકાનો ઘરાક બનાવી દે છે અને તેના મારફત જીવની ગુણસંપત્તિ સિતથી હરી લે છે. બિચ્ચારો જીવ! પ્રશંસારૂપી વેશ્યામાં પાગલ બનીને માંડ માંડ કમાયેલી ગુણસંપત્તિનો ધુમાડો કરી નાંખે છે. મોહડાકુ દુષ્ટ પરિણતિ દ્વારા દુર્જનોને લૂંટે છે અને માનપરિણતિ દ્વારા સજ્જનોને. લોભકષાયને જીતીને કોઈએ દાનનું સુકૃત્ય કર્યું, પણ માનચંડાલની ચોકી ઉપર મોહરાજા તે બિચારાનો ઘડોલાડવો કરી નાંખે છે. તપના કૌવતથી કોઈ આહારસંજ્ઞાની ચોકી વટાવીને હેમખેમ આગળ વધે, તે તપસ્વીને પણ માનકષાયના નાકા પર મોટું જોખમ!
બિચ્ચારો જીવ! માનકષાય નામના વ્યંતરને તુષ્ટ કરવા પ્રશંસાની વેદિકામાં સુકૃત્ય અને મહામૂલી સદ્ગણની આહુતિ આપી દે છે!
મોહાધીન અને કર્માધીન એવા અને અનાદિ સંસારપથ ઉપર પર્યટન કરતા જીવને એક નાનકડો પણ સદ્ગણ પ્રગટે, એટલે જાણે સાત ખોટનો દીકરો અવતર્યો! પણ બિચ્ચારો આ જીવ!પોતાના સાત ખોટના દીકરા તુલ્ય સગુણને પોતાના હાથે પ્રશંસા-પ્રેમને વધસ્તંભ પર
ગૌતમ ગૌષ્ઠિ ૯૯
