________________
છે, જે કાળઝાળ સંસારમાં એક વિશ્રાન્સિસ્થાન છે. પણ આત્માનું ખુદનું ઘર તો ક્ષાયિક ભાવ છે, જ્યાં સર્વથા સલામતી છે અને જ્યાં જીવનો કાયમી વસવાટ શક્ય છે.
સગુણોની સૃષ્ટિમાં ઔદયિક ભાવને કોઈ સ્કોપ નથી. આત્માનો ખરો શણગાર સગુણ છે, પરંતુ લાયોપશિમક ભાવના સદ્ગુણો, એ જેની થોડી જ અશુદ્ધિ દૂર થઈ હોવાને કારણે ચમક પણ સાવ થોડી જ છે એવાં સાચાં નંગ છે. જ્યારે પરિપૂર્ણ ચમકવાળાં ઓર્નામેન્ટ્સ જેવાં છે- ક્ષાયિક ભાવના સગુણો. જીવને મળતો ખરો વિજેતા ચંદ્રક ક્ષાયિક ભાવ છે. ક્ષાયોપથમિક ભાવ તો આશ્વાસન પુરસ્કાર છે. આવા અશુદ્ધ, અસ્પષ્ટ અને અપકૃષ્ટ ગુણોપર ગર્વ શું કરવાનો?
ઔદયિક ભાવની રિદ્ધિ તો ગર્વ લાયક નથી જ પરંતુ ક્ષાયોપથમિક ભાવના ગુણોનો પણ ગર્વ ન જ કરાય. ક્ષાયિક ભાવ તો માનકષાય આદિ સર્વ કષાયની સમાપ્તિની પેદાશ છે. તેથી અહંકાર સર્વદા અને સર્વત્રનિષ્ઠયોજન છે.
માનકષાય (મોહનીય)ના ઉદયથી અહંકાર પેદા થાય. માન કષાય (મોહનીય)ના ક્ષયોપશમથી વિનય પેદા થાય.પ્રભુ વીરે ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમના માનકષાયના ઉદયનું માનકષાયના ક્ષયોપશમમાં કન્વર્ઝન કર્યું, ત્યારે વિનયમૂર્તિ ગૌતમ નીપજ્યા.
આપણે તો પ્રાપ્ત કરેલા કહેવાતા વિનયગુણનું પણ અભિમાન કરીએ અને નિઃસ્પૃહ તરીકેની ખ્યાતિ મળે, તેની પણ સ્પૃહા કરીએ એવા છીએ. પણ પ્રભુ ગૌતમનું ગોત્ર જ જુદું હતું. તેમના વિનય અને સમર્પણને સહુ વખાણતા હતા, પણ પોતે તો માનતા હતા કે ક્ષયોપથમિક ભાવના ગુણોની ડિમ-લાઈટ ક્ષાયિક ભાવના પ્રચંડ તેજ આગળ શું વિસાતમાં? ક્ષાયોપશમિક ભાવ તો જાણે ક્ષાયિક ભાવના રો-મટીરિયલ જેવા છે. ન્યૂ બાન્ડ પ્રોડક્ટનું નિર્માણ કરવાના બદલે ગુમાન કરવા રૂપે
– ગૌતમ ગૌષ્ઠિ ૭
