________________
G Iધ્યાત્મિક ટી.બી.
તા.૧૧-૯-૨૦૦૧ના દિવસે આતંકવાદીના હુમલાનો ભોગ બનેલા ન્યુયૉર્કના ટ્વિન ટાવર તૂટી પડ્યા અને વિશ્વને ધ્રુજાવનારી અમેરિકન મહાસત્તા સ્વયં ધ્રૂજી ઊઠી. “અહં’ અને ‘મમ' મોહસલ્તનતના બે અડીખમ ટ્વીન ટાવર છે. સાધકની સાધના જ્યારે આ ટ્વિન ટાવરને ટારગેટ બનાવી તેને તોડી નાંખે છે, ત્યારે સમગ્ર વિશ્વને કંપાવનારી મોહમહાસત્તા સ્વયં કંપી ઊઠે છે. “અહં” અને “મમ'ના ર્વિન ટાવરને તોડીને ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમે મોહરાજાને વિકલાંગ બનાવી દીધો.
મોહનીય કર્મના ઉદયથી ઊઠતી ક્રોધ, માન વગેરેની લાગણીઓ ઔદયિક ભાવ છે. સાધકની સાધનાના સમીરથી મોહનીય કર્મનાં વાદળાં થોડાં દૂર હટતાં ક્ષમા, વિનય આદિ ગુણોનો થોડો પ્રકાશ રેલાય છે, તે ક્ષાયોપથમિક ભાવ છે અને કર્મનો સર્વથા ક્ષય થતાં આત્માના મૂળભૂત ગુણોનું સર્વાશ જે પ્રાગટ્ય થાય છે, તેનું નામ ક્ષાયિક ભાવ. મોહનીય કર્મ સંબંધી ઔદયિક ભાવ એ જીવનો પરાભવ છે, ક્ષાયોપથમિક ભાવ એ જીવનો મોહનીય કર્મ પરનો પ્રતિઘાત છે અને ક્ષાયિક ભાવ એ જીવનો વિજયવાવટો છે. ઔદયિક ભાવ એ શત્રુનું ઘર છે, જ્યાં પ્રત્યેક ક્ષણે મહાજોખમ છે. ક્ષાયોપથમિક ભાવ એ મિત્રનું ઘર
૯૬ ગૌતમ ગોષ્ઠિ
