________________
૩૦
પ.પૂજ્ય દેવચંદ્રજી મહારાજ વિરચિત ગાથાર્થ :- ઉપર સમજાવ્યા પ્રમાણે સદ્ગુરુના યોગથી ઘણા જીવો કલ્યાણ કરનારા બને છે. તથા કોઈક કોઈક જીવ (સદ્ગુરુ વિના પણ) સ્વાભાવિકપણે જ સમજણવાળા અર્થાત્ આત્મજ્ઞાની બને છે. આત્માની શક્તિ એકઠી કરીને રાગ તથા Àષની ગાંઠને ભેદીને શરીરથી આત્મા જુદુ દ્રવ્ય છે. આવા ભેદજ્ઞાનવાળે થયો છતો આત્મતત્વનો યથાર્થ અનુભવ કરનાર પણ બને છે. // ૧૯ ||
વિવેચન : - “આત્મા અને શરીર” આ બન્ને ભિન્ન ભિન્ન દ્રવ્ય છે. માત્ર સંયોગિકભાવે જોડાયેલાં છે. આત્મા નિત્ય છે. ચેતન છે. ભવાન્તર કરનાર છે. જ્યારે શરીર તો અનિત્ય છે. જડ છે. અહીં જ રહેનાર છે. આવા પ્રકારનું ભેદજ્ઞાન કરાવનારા, આત્માર્થી અને વૈરાગી એવા સદ્ગુરુનો જો યોગ મળી જાય તો આવા સરના યોગથી ઘણા ઘણા જીવો બોધ પામે, વૈરાગી થાય અને આત્મકલ્યાણના માર્ગે આવે.
છતાં કોઈક કોઈક જીવો કે જેની ભવિતવ્યતા પાકી છે. તથા તેવા વિશિષ્ટ જ્ઞાની ગીતાર્થનો યોગ થયો નથી. તો પણ પોતાની ભવિતવ્યતા પાકી હોવાથી સ્વાભાવિકપણે જ સચેતન થઈ જાય છે. અર્થાત્ તત્ત્વને સમજનાર બની જાય છે. સંસારની સર્વ સમૃદ્ધિ ક્ષણિક છે. વિજળીના ચમકારા જેવી છે ક્યારેક હોય અને ક્યારેક ચાલી જાય આમ આ જીવો સ્વયં પોતે પણ સમજે છે. આવા જીવો પણ કોઈક કોઈક હોય છે.
ગુરુજીની નિશ્રાવાળા અને સ્વયં તત્ત્વસંવેદની જીવો એમ આ બન્ને પ્રકારના આત્માઓ પોતાના આત્માની સંવેગ અને નિર્વેદના પરિણામવાળી એવી તથા સંસારથી તારનારી એવી આત્મશક્તિ એકઠી કરીને તેના બળથી અનાદિકાળથી રૂઢ થયેલી ગૂઢ એવી રાગ તથા દૈષની ગાંઠનો છેદ કરીને ભેદ જ્ઞાનવાળો બને છે.
શરીર તે હું નથી, અને હું તે શરીર નથી. સંસારની તમામ
