Page Text
________________
વચ્ચેના વિરુદ્ધ એવા ધર્માશોને દૂર કરીને. (૨૫૦)
અનુવાદ : જેમ “તે જ આ દેવદત્ત છે,' - અહીં (આ વાક્યમાં) વિરુદ્ધ ધર્મોના અંશને દૂર કરીને, (તે અને આ) વચ્ચે એકતા કહેવામાં આવે છે, તે જ રીતે, “તું તે છે', આ વાક્યમાં બંને (જીવ અને ઈશ્વર)માં રહેલા વિરુદ્ધ ધર્મોને છોડી દઈને (એકતા કહેવામાં આવી છે.) (૨૫૦)
| ટિપ્પણ : : ૩ વત્ત: અને તન તં તિ | સામવેદનાં આ મહાવાક્યમાં, અનુક્રમે, તે (સ:) અને આ (ક) વચ્ચે, તથા “તું() અને ‘તેને' (તા) વચ્ચે, એત્વ કેવી રીતે સિદ્ધ કરવામાં આવ્યું છે, એ પ્રક્રિયાની સવિસ્તર સમજૂતી, આ પહેલાંનાં શ્લોકનાં ટિપ્પણમાં, આપવામાં આવી છે, એટલે એનું પુનરાવર્તન કરવાની જરૂર નથી.
આ બંને દષ્ટાંતો “જહદજલ્લક્ષણાનાં છે, તે પણ આપણે તે ટિપ્પણમાં નોંધ્યું છે. બંને દષ્ટાંતોમાં વિરુદ્ધધર્મના અંશો એટલે તે તે વાક્યોમાંના સુસંગત અર્થને નિષ્પન્ન કરવામાં મુશ્કેલી ઊભી કરતા વાચ્યાર્થો : “આ તે જ દેવદત્ત છે', એ વાક્યમાંના અર્થની એકતાની સુસંગતતામાં, દેશ-કાળ-ગત વિરુદ્ધ પરોક્ષતા અને અપરોક્ષતારૂપી વિરુદ્ધ ધર્મો અડચણરૂપ બને છે, તેને છોડી દેવામાં આવે છે (કપ, નહત) અને “તું તે છે' - એ મહાવાક્યમાં જીવ અને ઈશ્વર બંનેના વિરુદ્ધ ધર્મઅંશોને છોડી દેવામાં આવે છે (હિત્વા, હિત). - બંને દષ્ટાંતોમાં જે ધર્મોને છોડી દેવામાં નથી આવતા (મનહત) તેનો, - અનુક્રમે “કેવળ વ્યક્તિમાત્ર દેવદત્ત', અને “તું અને તે બંનેમાં રહેલું ચૈતન્યમાત્રનું તત્ત્વ', એનો, આ શ્લોકમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો નથી, પરંતુ તે અધ્યાહાર્ય (Understood) છે, એમ સમજી લેવાનું રહે છે, અને આ રીતે, બંને દાંતો, જહદજહલ્લક્ષણા” અથવા “ભાગ-ત્યાગ-લક્ષણા'નાં જ છે.
શ્લોકનો છંદ : ઉપજાતિ (૨૫૦)
૨૫૧ संलक्ष्य चिन्मात्रतया सदात्मनो
-રવામાવ: પરિપતે વધે - પર્વ મહાવાવયશન વધ્યો
બ્રિટાત્મિનોરવયમäમાવઃ ર શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ :
સંલક્ષ્ય ચિન્માત્રતયા સદાત્મનો
-રખંડભાવઃ પરિચીયતે બુધઃ | એવં મહાવાક્યશતેન કથ્થત બ્રહ્માત્મનોરેમખંડભાવઃ / ૨૫૧ //
વિવેકચૂડામણિ | ૪૬૭
| SR No. | 006075 |
| Book Title | Vivek Chudamani |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayanand L Dave |
| Publisher | Pravin Prakashan |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 1182 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |