Page Text
________________
સેનાપતિ આદેશ આપે કે “આક્રમણ કરો' : March forward ! એટલે સૈનિકો પાસે તો, એક જ વિકલ્પ : To do and die ! લડવું અને ખપી જવું !
શ્રુતિ ચુકાદો આપે કે “આ સઘળું બ્રહ્મ જ છે,” એટલે એ તો વેદવાક્ય ! સાધક માટે તો શિરસા-માન્ય જ!
શ્લોકનો છંદ : શાલિની (૩૩)
૨૩૪ सत्यं यदि स्याज्जगदेतदात्मनो
->નતત્વહાનિર્નિમાઝમાતા ! असत्यवादित्वमपीशितुः स्या
-ચૈતન્ ત્રયં સાધુ હિત મહાત્મનામ્ II ૨૩૪ શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ :
સત્યં યદિ સ્યાજગદેતદાત્મનો. “
-હનત્તતહાનિર્નિગમપ્રમાણતા ! અસત્યવાદિતમપીશિતુ સ્યા
-ઐતત્ ત્રયં સાધુ હિત મહાત્મનામ્ II ર૩૪ | શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય: યદિ તત્ સત્ સત્ય થાત, માત્મ: અનન્તત્વનિ: (ચ), નિગમ-અપ્રમાણતા (ાત), શિgઃ (૧) ગણ સત્યવકત્વ (સાત) | एतत् त्रयं महात्मनां न साधु हितं (च भवेत्) ॥ २३४ ॥
શબ્દાર્થ : યદિ તત્ નમન સત્ય યાત્ - જો (કદાપિ) આ જગત સત્ય હોય તો. તો, શું વાંધો આવી જાય ? આવા ત્રણ દોષો અથવા આવી ત્રણ અસંગતિઓ ઉપસ્થિત થાય : (૧) આત્મનઃ મનનવનિ (સાત) | - આત્માનું અનંતપણું રહેશે નહીં. “આત્મા અનંત છે, - એ હકીકતને હાનિ પહોંચે, આત્મા અનંત ન જ રહે, (૨) નિગમ-ગામાતા (થા).નિગમ એટલે શ્રુતિ, શબ્દપ્રમાણ, વેદવચન, અપ્રમાણતા - અપ્રમાણ ઠરે, તે ખોટી ઠરે, તેની પ્રમાણભૂતતા (Authoritativeness) જ ન રહે, તે શંકાસ્પદ બની રહે, અને (૩) શતઃ અપ (૨) અસત્યવાલિd (ચા) | શિરૃ એટલે ઈશ્વર, એનું અસત્યવાદિત્વ સાબિત થાય, ઈશ્વર અસત્યભાષી છે, ઈશ્વર અસત્ય બોલે છે, એવી પરિસ્થિતિ સર્જાય.
તત્ ત્રયમ્ - ઉપર્યુક્ત ત્રણેય દોષો, અસંગતિઓ, મહાત્મનાં લધુ હિત ૨ ન (મત) | મહાત્માઓ માટે સારી અને હિતકારક ન ગણાય. (૨૩૪)
અનુવાદઃ જો આ જગત સત્ય હોય તો, આત્માનાં અનંતપણાને હાનિ પહોંચશે, શ્રુતિ પ્રમાણભૂત નથી એમ ઠરે, અને ઈશ્વર પણ અસત્યવાદી ઠરે : આ ત્રણ (દોષો) મહાત્માઓ માટે સારા અને હિતકારક નથી. (૨૩૪) ટિપ્પણ : વહ સત્ય નાથ્થિા I – વેદાન-દર્શનના આ સુપ્રસિદ્ધ સિદ્ધાંત
૪૩ર | વિવેકચૂડામણિ
| SR No. | 006075 |
| Book Title | Vivek Chudamani |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayanand L Dave |
| Publisher | Pravin Prakashan |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 1182 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |