________________
૫૪૧ दिगम्बरो वापि च साम्बरो वा
ત્યારો વાર વિવરસ્થઃ | उन्मत्तवद् वापि च बालवद् वा
पिशाचवद् वापि चरत्यवन्याम् ॥५४१॥ શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ : દિમ્બરો વાપિ ચ સામ્બરો વા
ત્વગમ્બરો વાપિ ચિદમ્બરસ્થઃ | ઉન્મત્તવદ્ વાપિ ચ બાલવદ્ વા
પિશાચવદ્ વાપિ ચરત્યવચામું ||૫૪૧. શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય :
चिदम्बरस्थः (ब्रह्मज्ञानी) दिगम्बरः वा अपि च साम्बरः वा, त्वगम्बरः वा अपि, उन्मत्तवद् वा अपि बालवद् वा, पिशाचवद् अपि वा अवन्यां
શબ્દાર્થ : | મુખ્ય વાક્ય : વિદ્રસ્થ: (માત્મજ્ઞાન) બન્યાં પરત વિસ્વસ્થ: I વિન્ એટલે જ્ઞાન, ચૈતન્ય; વિત્ રવ ગમ્બરે યસ્થ : / સ્વર એટલે વસ્ત્ર; જ્ઞાન અથવા ચૈતન્યરૂપી વસ્ત્ર ધારણ કરતો; વિતું એટલે “આકાશ” પણ થાય; આકાશરૂપી વસ્ત્ર ધારણ કરતો, એટલે કે વસ્ત્રવિહીન, નિર્વસ્ત્ર, દિગંબર, નગ્ન; ૩વની એટલે પૃથ્વી, ધરતી, ભૂમિ. ચૈતન્યરૂપી વસ્ત્ર ધારણ કરતો (બ્રહ્મજ્ઞાની) ધરતી પર વિચરે છે, હરે-ફરે છે, વિહાર કરે છે.
એનાં વસ્ત્રો કેવા-કેવા પ્રકારનાં હોય છે ? એના આ ત્રણ વિકલ્પો : (૧) વાવ (વિન્દ્ર પર્વ મસ્વર થી ત: ) નિર્વસ્ત્ર; (૨) સાધ્વ: | સમન્વરે સહિતઃ | વસ્ત્રયુક્ત, વસ્ત્રોવાળો, વસ્ત્રો ધારણ કરતો; (૩) ત્વપ્નિ | વેલ એટલે ચામડી, ચર્મ, છાલ; ઝાડની છાલનાં વસ્ત્રો, એટલે કે વલ્કલધારી, અથવા મૃગચર્મ વગેરે ધારણ કરતો; આ બ્રહ્મજ્ઞાની પૃથ્વી પર કોની જેમ વિચરતો હોય છે ? આ ત્રણ
વિવેકચૂડામણિ / ૧૦૮૩
