________________
આ પહેલાં, તે, અજ્ઞાનરૂપી મહા-મોહનિદ્રામાં, માયા-રચિત જન્મ-જરા-મૃત્યુ વગેરેનાં અતિભયાનક સ્વપ્નમાં ભટકી રહ્યો હતો, સંસાર અને સંસારવ્યવહારનાં અનેક-વિવિધ સંતાપોના ફ્લેશોમાં સબડી રહ્યો હતો અને અહંકારરૂપી વાઘના ત્રાસની વ્યથા વેઠી રહ્યો હતો.
ગુરુદેવે તેને આવી ભ્રાન્ત-અવસ્થામાંથી જગાડ્યો, ઉગાર્યો અને પોતાનો ઉદ્ધાર કર્યો, તે માટે, શિષ્ય, ગુરુદેવ સમક્ષ પોતાનો સંનિષ્ઠ કૃતાર્થભાવ આ શ્લોકમાં અભિવ્યક્ત કર્યો.
શ્લોકનો છંદ : શિખરિણી (૫૧૯)
૫૨૦
नमस्तस्मै सदेकस्मै कस्मैचिन्महसे नमः । यदेतद्विश्वरूपेण राजते गुरुराज ते ॥५२० ॥
શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ :
નમસ્તસ્મૈ સદેકસ્મૈ કÅચિન્મહસે નમઃ । યદેàદ્વિશ્વરૂપેણ રાજતે ગુરુરાજ તે ॥૫૨૦ા
શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય ઃ
(૪) ગુરુચન ! સત્-સ્મૈ તસ્મૈ નમઃ । યત્ પત-વિશ્વરૂપેન રચનતે, कस्मैचित् महसे ते नमः ॥५२०॥
શબ્દાર્થ :
મુખ્ય વાક્ય : હે ગુરુરાન ! સત્-સ્મૈ તસ્મૈ નમઃ । કેવલ-સત્યસ્વરૂપ એવા આપને નમસ્કાર હો ! વળી, કેવા ગુરુદેવને નમસ્કાર ? - યદ્ ત_વિશ્વરૂપેળ कस्मैचित् महसे ते नमः । રાનતે, જે આ વિશ્વરૂપે વિરાજમાન છે, તે અવર્ણનીય તેજસ્વરૂપ (સ્મૃત્તિત્ મહશે) એવા આપને નમસ્કાર હો ! મ્િ એટલે શું ? કોણ ? (Who ? What ? Which ?) - એ સર્વનામનાં કોઈ પણ રૂપને છેડે વિ-શબ્દ લગાડવામાં આવે ત્યારે, તેનું પ્રશ્નાર્થ સ્વરૂપ મટી જઈને, તે, ‘કોઈક અવર્ણનીય’, ‘અદ્ભુત’ એવો અર્થ આપે છે : શ્ચિત્, વિત્, વિચિત્, સ્મૃત્તિત્ - વગેરે. મહમ્ એટલે તેજ, મહાતેજ. (પર૦)
→
અનુવાદ :
હે ગુરુરાજ ! કેવલ-સત્યસ્વરૂપ આપને નમસ્કાર હો ! - જે, આ વિશ્વરૂપે ૧૦૩૬ / વિવેકચૂડામણિ
