________________
અન્યોન્ય-વિરુદ્ધ-ધર્મિળોઃ = પરસ્પર વિરૂદ્ધ ધર્મવાળા
પદાર્થોનું એકત્વ લક્ષ્યાર્થમાં
तयोः ऐक्यम्
लक्षितयोः
निगद्यते न वाच्ययोः
शृणु
तयोः अयम् विरोधः
उपाधिकल्पितः
=
=
=
=
=
तयोर्विरोधोऽयमुपाधिकल्पितो न वास्तवः कश्चिदुपाधिरेषः ।
ईशस्य माया महदादिकारणं
=
=
૪૨૦
=
जीवस्य कार्यं शृणु पञ्चकोशम् ॥२४५॥
: સાંભળ
=
કહેવામાં આવ્યું છે.
(પરંતુ) વાચ્યાર્થમાં નહીં.
(છંદ–ઉપજાતિ)
=
· ઉપાધિ દ્વારા કલ્પિત છે.
= ઈશ્વરની (ઉપાધિ)
(જીવ અને ઈશ્વરમાં) તેઓમાં આ જે
વિરોધ છે તે
ईशस्य
માયા મહવાવિારમ્ = મહત્તત્ત્વ વગેરેનું કારણ માયા છે. (અને) = જીવની (ઉપાધિ)
जीवस्य
કાર્યરૂપ પાંચકોશ છે.
कार्यं पञ्चकोशम् ૧: નપાધિ:
न कश्चित् वास्तवः
આ ઉપાધિ
વાસ્તવિક રીતે કંઈ જ નથી.
સૂર્ય અને આગિયો, રાજા અને સેવક, સમુદ્ર અને કૂવો, મેરુ અને પરમાણુ, એ સર્વ જેમ એકબીજાથી જુદા જણાય છે, તેમ પરસ્પર વિરૂદ્ધ ધર્મવાળા ‘તત્’પદનો વાચ્યાર્થ ઈશ્વર અને ‘હ્રમ્’પદનો વાચ્યાર્થ જીવાત્મા, એ બન્ને પણ પૂર્વેના શ્લોકમાં જણાવ્યા મુજબ જુદા જણાય છે અને બન્નેમાં વાચ્યાર્થ જોતાં તો ભેદ જ છે. સાથેસાથે વિરૂદ્ધ ધર્મ પણ છે. પરંતુ જો તે બન્ને પદના લક્ષ્યાર્થનો વિચાર કરીએ તો બન્નેની ઉપાધિ નિવૃત્ત થતાં બન્નેનો