________________
અને ભમરે મરણ પામે છે તે એ પાંચેય વિષયથી બંધાયેલે મનુષ્ય મરે, એમાં શું કહેવું?
दोषेण तीव्रो विषयः कृष्णसर्पविषादपि।। विषं निहन्ति भोक्तारं द्रष्टारं चक्षुषाप्ययम् ॥ ७९ ॥
વિષયે કાળા સાપના ઝેર કરતાં પણ વધારે તીવ્ર છે; કારણ કે ઝેર તે માત્ર ખાનારને જ મારે છે, પણ વિષય તે નજરે જોનારને પણ મારી નાખે છે.
विषयाशामहापाशाद्यो विमुक्तः सुदुस्त्यजात् । स एव कल्पते मुक्त्यै नान्यः षट्शास्त्रवेद्यपि ॥ ८०॥
જે માણસ વિષયેની આશારૂપી અતિ દુત્યજ મહાપાશથી છૂટ્યો હોય, તે જ મેક્ષ મેળવવા સમર્થ થાય છે; બીજે છ દશન(ન્યાય, વિશેષિક, સાંખ્ય, ગ, પૂર્વમીમાંસા અને ઉત્તરમીમાંસા)ને જાણનારે હોય તે પણ નહિ. आपातवैराग्यवतो मुमुक्षून भवाब्धिपारं प्रतियातुमुद्यतान् । आशाग्रहो मजयतेऽन्तराले निगृह्य कण्ठे विनिवर्त्य वेगात् ॥ ८१ ॥
સંસારરૂપી સાગરને પાર પામવા તૈયાર થયેલા ઉપલક વૈરાગ્યવાળા મુમુક્ષુઓને આશારૂપી ઝૂડ વેગથી પાછો ફરી ગળે પકડીને વચ્ચે જ ડુબાડી દે છે.
विषयाशाग्रहो येन सुविरक्त्यसिना हतः। स गच्छति भवाम्भोधेः पारं प्रत्यूहवर्जितः ॥ ८२॥
જેણે ઉત્તમ વૈરાગ્યરૂપી તલવારથી વિષયની ઈચ્છારૂપી મૃડને મારી નાખ્યું હોય, તે જ માણસ નિર્વિદને સંસારવીંધાઈ જાય છે. ૧ કમળની સુગંધમાં લેભાયેલ ભમરો સાંજે કમળ બિડાય છે, છતાં ઊડત નથી; અને છેવટે અંદર ને અંદર ગૂંગળાઈ મરે છે.
