Page Text
________________
મિ
)
@
મહાદેવ નિકળ્યા, પછી ત્યાંજ દહેરૂં બંધાવી એ મહાદેવ લોકોને જાણીતા ક્ય, અને મહાદેવનું નામ નીલકંઠેશ્વર પાડ્યું.
નીલકંઠેશ્વરની પાસે વિશાળ કુંડ છે, ત્યાં આગળ તે સમયે તળાવ હતું, તે વખતે ગુજરાતના રાજા સિદ્ધરાજ જયસિંહ (સં. ૧૧૫૦ થી ૧૧૯) આ તરફ ફરવા માટે આવ્યા, તેની સાથે સેમદત્ત નામે એક પંડિત હતા, આ પંડિતને રકતપિત્તને વેગ હતા, આ રોગ આ તળાવમાં સ્નાન કરવાથી નાશ પામ્યો, તેથી સિદ્ધરાજે તે તળાવ ખોદાવી બત્રીસ કોઠાની વાવ તથા કુંડવાવ બંધાવી કે જેને ઇતિહાસ આજે કહેતી રૂપે હયાત છે.
૧ “ કહેવાય છે કે તે વખતે કંકુને સાથીયો, બળતે ઘીને દીવ, ભસ્મને ગળે, શંખ, ચક્ર ગદા, પા, વૃષભ, કામધેનુ નિકળેલ, વળી શ્રીનીલકંઠેશ્વર, શ્રી નારણુદેવ, શ્રી ગુપ્તેશ્વર અને શ્રી મહાલક્ષ્મજીની પ્રતિમા નિકળેલ.
ડે. પોપટભાઈ લિખિત “અવશેષની આરાધનામાંથી ૨ આ સંબંધી નીચે મુજબ પણ ઉલ્લેખ મળે છે.
“xxx રાજમાતા મયણલ દેવી બાલકુમાર સિદ્ધરાજ સાથે તીર્થયાત્રાએ નિકળેલ, ત્યારે રસ્તામાં કર્પટવાણિજ્ય આવેલ, તે વખતે કપટવાણિજ્ય નગર નદીની આ બાજુ અર્ધગોળાકારે હતું, રાજમાતાના ડેરા-તંબૂ નદીની સામી બાજુ (જ્યાં હાલનું કપડવંજ છે.) ઠોકાયા, એક વિભુદાસ નામે અંગરક્ષક કઢથી પીડાતે બપોરની અસહ્ય ગરમીથી ત્રાસી નાના તળાવમાં ન્હાવા ગયે, હાઈને બહાર નીકળે, શરીર કઢ રહિત થયું, આ ચમત્કાર જોઈ રાજમાતાએ સોમદત્ત પુરોહિતને પૂછ્યું, પુરોહિતે વિચાર કરી કહ્યું કે આ તળાવમાં પુરુષોત્તમ પ્રભુ હોય તેમ લાગે છે.
પછી તળાવ ખોદાવી પ્રભુને બહાર કાઢી, દેવાલય બંધાવવા રાજમાતાએ તૈયારી કરી, ત્યાં માળવરાજ યશોવર્માએ ગુજરાત પર ચઢાઈ કરી એટલે રાજમાતાને તુર્ત પા:ણ પાછા જવું પડયું.
છે. પિોપટલાલ વૈદ્ય લિખિત “અવશેષની આરાધનામાંથી * આ વાત ગુજરાત સર્વ સંગ્રહમાં” પણ નીચે મુજબ જણાવી છે.
xxxએ રાજાને એક બુઢો ભીમ નામને ભાટ બહુ રોગથી પીડાત. મધુમતી-વાત્રકમાં નહાવા આવેલે તે કાંઠા ઉપર અહીં-તહીં કરતે હતો, તેવામાં પાણીથી ભરેલા એક પ્રાચીયામાં તેને પણ ખસ્યો અને તે ઉંડા પાણીમાં પડે, જ્યારે સખત મહેનત કરીને તરીને કાંઠે આવ્યા, ત્યારે તે જુવાન અને બળવાન થયો, એ વાત રાજાએ જાણી ત્યારે તેણે ત્યાં વિષણુભગવાનનું મંદિર બંધાવ્યું.
સિદ્ધરાજે કુંડ અને વાવ બંધાવી તેમાં પાણી ઘણું સારું નીકળ્યું, તેથી તેમજ વિશાળ નવાણ સુશોભિત જોઈ ઘણાખરા લેકે શાહના આથી ત્યાં આવી વસવા લલચાયા.
Oચ
|ીરિ D =
| SR No. | 006068 |
| Book Title | Agam Jyotirdhar Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanchansagar, Suryodaysagar, Abhaysagar |
| Publisher | Agamoddharak Granthmala |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 644 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 31 MB |