________________
- મૂઅધિકાર.
૨e
અધિક મૂર્ખતા. वाचयति नान्यलिखितं लिखितमनेनापि वाचयति नान्यः।। अयमपरोऽस्य विशेषः स्वयमपि लिखितं न वाचयति ॥७॥सु.. ना.
બીજાનું લખ્યું તે વાંચતું નથી અને તેનું લખ્યું બીજે કઈ વાંચતે નથી. પણ આમાં આટલું વિશેષ કે પિતે લખ્યું પણ પિોતે વાંચે નહિ. ૭ એ પ્રમાણે
મૂર્ખ તથા સજનમાં અંતર.
પતિप्रकाशिताशेषनिजास्यरंध्रा, लघुखमायान्ति जडा हसन्तः । किंचिञ्चलबारुकपोलमूलाः, सन्तो न दन्तानुपदर्शयन्ति ॥ ८॥
જેઓએ હસતાં હસતાં આખા મેમાં રહેલા દાંત તાળવા વગેરેના ભાગે બોલી દીધેલા છે એવા મૂ (મે ફાડીને હસનારા) હલકાઈને પામે છે. અને , સજજન પુરૂષે જ્યારે હસે છે ત્યારે કાંઈક સુન્દર તાળવાના ભાગથી કપલ (ગાલને ભાગ) હાલે છે અને તેઓ દાંત દેખાડતા નથી. તેથી પણ મૂખની અને વિદ્વાનની પરીક્ષા થાય છે. ૮ લઘુતા (હલકાઈ) પમાડનારાં કારણે.
" | નોધ | वालसखित्वमकारणहास्यं, स्त्रीषु विवादमसज्जनसेवा।। गईभयानमसंस्कृतवाणी, षट्स नरो लघुतामुपयाति ॥९॥ सु. १. ना.)
નીચે લખેલાં છ કાર્યમાં પુરૂષ લઘુતા (હલકાઈ) ને પામે છે. એક બાળકને સાથે મિત્રતા, બીજું કારણવગર હસવું, ત્રીજું સ્ત્રીઓ સાથે વાદવિવાદ કરવા, ચેાથ. નીચ કેની સેવા કરવી, પાંચમું ગધેડાની સ્વારી કરવી, અને છઠું વગર વિચાર્યું ધડાવિનાનું જેમતેમ બોલવું. આ છ કાર્યો હલકાઈ લાવવાનાં કારણરૂપ છે. ૯
મૂર્ખના આઠ ગુણ. સાવિત્રીડિત (૨૦–૨૨) मूर्खत्वं मुलभं भजस्व कुमते मूर्खस्य चाष्टौ गुणा, ... निश्चिन्तो बहुभोजनोऽतिमुखरो रात्रिंदिवा स्वमभाक् !
(જ્ઞ. ઉ.) कार्याकार्यविचारणान्धबधिरो मानापमाने समः, पायेणामयवर्जितो दृढवपुर्खः मुखं जीवति ॥ १० ॥
