________________
જ
વ્યાખ્યાન સાહિત્યસંગ્રહ–ભાગ ૨ જે. સપ્તમ અને રમણીય એવી શ્રીઅહંનભગવાને આચરેલી દીક્ષા સંસારીઓના મનેવાંછિતને વિસ્તારે (ઈચ્છિતને પૂર્ણ કરે). ૧૮,
મુનિને મુસાફરીનાં સાધને, शानं यत्र पुरःसरं सहचरी लज्जा तपः सम्बलं, .
चारित्रं शिविका निवेशनभुवः स्वर्गा गुणा रक्षकाः । पन्थाश्च प्रगुणः शमाम्बुबहुल छाया दया भावनायानं तन्मुनिमापयेदभिमतं स्थानं विना विप्लवैः ॥ १९ ॥
आत्मानुशासन. જેમાં જ્ઞાન અગા (માગ દેખાડનારે-ભેમી) છે, લજજા સહચરી છે, પરૂપ ભાતું છે, ચારિત્રરૂપી પાલખી છે, સ્વ નિવસતિ છે, ગુણે રક્ષક છે. શમરૂપ જળથી ભરેલે સીધે સરલ માર્ગ છે, દયારૂપી છાયા છે, એવું ભાવનારૂપી યાન (વાહન) મુનિને પ્રયાસવિના ઈએએલે સ્થાને પહોંચાડે છે. અર્થાત્ ઈ સ્થળે પ્રયાણ કરવા વખતે સાધનની જરૂર પડે છે તેમ આ સ્થળે પણ કહેલે સ્થાને દર્શાવેલાં સાધનોથી પહોંચાય છે. ૧૯,
રાજા કરતાં યોગીની અધિકતા. વિ ાના મઘુપતિતપુર જ્ઞામિના મોભતા,
ख्यातस्त्र विभवैर्यशांसि कवयो दिक्षु प्रतन्वन्ति नः। इत्थं मानधनातिदूरमुभयोरप्यावयोरन्तरं, यवस्मासु पराङ्मुखोसि वयमप्येकान्ततो निस्पृहाः ॥ २० ॥
भर्तृहरिवैराग्यशतक. તું જેમ રાજા છે તેમ અમે પણ ગુરૂની સેવા કરીને પ્રાપ્ત કરેલી બુદ્ધિના અભિમાનથી ઉન્નત છીએ; તું જેમ વિભથી પ્રખ્યાત છે તેમ કવિઓ (દશે) દિશામાં અમારા પણ યશને વિસ્તારે છે; તે હે માનરૂપ ધનવાળા! આપણું બન્નેમાં આ ઘણેજ અંતર (તફાવત) છે જે તે અમારાતરફ બેદરકાર રહે છે તો અમે તે અત્યંત નિઃસ્પૃહ છીએ.
સારા-તું કેવળ તારા દેશને જ રાજા છે, અમારું તે સર્વત્ર સ્વાધીનત્વ છે, તારે વિભવ માપી શકાય તે છે, અમારે વિભવ દશ દિશાઓમાં પ્રસરેલો છે. માટે જ આપણામાં ઘણેજ અંતર છે, અને અમે તે મૂળથી જ નિઃસ્પૃહ છીએ જેથી તે પરામુખ રહે તે પણ અમારું પરાસુખ થાવાપણું નથી, અર્થાત અમેને નિઃસ્પૃહપણથી તારી દરકાર નથી. ૨૦.