________________
૨૦૪
યાખ્યાન સાહિત્યસંગ્રહ -ભાગ ૨ જે.
દુખનું કારણ છભ છે. ગણો વો , જને મનને તથા
स भवेद्यःखितो नित्यमात्मनो दुष्टचेष्टितैः ॥२॥ ભાષણ કરવામાં તથા ભેજન કરવામાં જેની જિમ વશ નથી તે પુરૂષ દુષ્ટ ચેષ્ટિથી જગતમાં દુખે પામે છે. ૨,
તથા
अर्धाङ्गुलपरीमाणजिहाग्रायासभीरवः ।
सर्वाग्रगं परिलेशं, सहन्ते मन्दबुद्धयः ॥३॥ માત્ર અર્ધ અંગુલ જેનું પરિમાણ છે એવા ભિના અગ્ર ભાગના પરિશ્રમથી બીકણ બનેલા અર્થાત એક એ શબ્દચ્ચાર કર્યો હોય કે જેથી તેઓને જ્યાં ત્યાં બીવું પડે છે અને તેથી સર્વ દુઃખમાં અગ્રેસર એવા લેશને મન્દબુદ્ધિવાળા લેકે સહન કરે છે. ૩. • ભયંકર શાસાદિની પણ નિષ્ફળતા.
સાળં. न तथा रिपुर्न शस्त्रं, न विषं न हि दारुणो महाव्याधिः । उद्वेजयति पुरुषं, यथा हि कटुकाक्षरा वाणी ॥ ४॥
ક્િવઝી. જેમ કડવા અક્ષરવાળી વાણી પુરૂષને ખેદ ઉત્પન્ન કરે છે તેમ દુશ્મન, શસ્ત્ર, વિષ અને ભયંકર રેગ પણ તેને ઉદ્વિગ્ન કરતું નથી. કા
શુદ્ધ ધર્મની સમજુતી.
(અનુણ્[ 5–6). सत्यं ब्रूयात्मियं ब्रूयान्न ब्रूयात्सत्यमभियम् । मियं च नानृतं ब्रूयादेष धर्मः सनातनः ॥५॥
મનુસ્મૃતિ. ' સાચું બેલવું પરંતુ તે પ્રિય લાગે તેવું બેલિવું. સાચું વાક્ય હોય પરંતુ અપ્રિય વચન ન બેલવું એટલે કાણુ પુરૂષને કાણે કહે એ વચને સત્ય
