________________
પરિધ.
મૃષાવાક્ય-અધિકારી ગયે, જે ભાર હે માથાપર રાખતી તેજ રાણીની આંખમાં રહે તે ધન્ય છે તેમને !!
એક દિવસ વગડામાં રહેનારો એક જડસાજે ભરવાડ હજામત કરાવવા શહેરમાં આવ્યું. તેને જોતાં જોતાં કાણુઓ લાલ હજામ મળી આવ્યું. તેણે કહ્યું, “અલ્યા હજામ! મારી હજામત કરતો જઈશ?” લાલાએ હા કહી, તેથી તેની હજામત કરવા એક દુકાનના ઓટલા પર તે લાલીઓ બેઠે. હજામત કરી રહ્યા પછી હોંશે હોંસે હજામ પેલા ચીપીઆવતી નાકમાંના વાળ લેવા માંડયા. એવામાં ભરવાડે ઉંચે શ્વાસ લીધો તેથી ચીપીઓ નાકમાં ચાલ્યા ગયે!! હજામ તાતો-ઉન થઈ ભરવાડસાથે તકરાર કરવા લાગ્યું કે મારો ચીપીઓ લાવ. ભરવાડ કહે, “મેં કાંઈ લીધો નથી. શ્વાસ ભેગો ઉચે ચડી ગયે તેમાં મારે વાંક શો? જ્યાં હોય ત્યાંથી શોધી લે.” હજામ કાછડે વાળી માથું ભરવાડના નસકેરાં આગળ રાખી ઉભા રહ્યા. ભરવાડે શ્વાસ ઉચે ચડાવ્યું એટલે સડસડાટ નાકમાં હજામ પણ ચાલ્યા ગયે. ચીપીઆની તપાસ કરવા અંદર ચારે તરફ ફર્યો પણ કાંઈ પત્તો લાગ્યો નહિ. છેવટ તેની આશા મૂકી બહાર નીકળવાને માર્ગ શોધવા લાગે છે તે પણ મળે નહિ. નિરાશ થઈ એક ઠેકાણે બેઠે. એવામાં તેને એક રબારી મળે તેને પૂછ્યું, “ભાઈ મારે ચીપીએ કયાંએ દીઠે !” રબારી કહે, “તને તારા ચીપીયાની પડી છે; પણ મારી નવસે નવાણું સાંઢ આજ ત્રણ મહિના થયાં અંદર આવી છે પણ જડતી નથી માટે તેની તે વાત કર!!” હજામ આ સાંભળી હેરત પામી ગ. અને બેલ્યો કે બાપલીઆ! હવે તે ચીપીયાની મા મૂઈ પણ જે જીવતા બહાર નીકળીએ તે બસ છે, માટે કોઈ રસ્તે તે બતાવ? રબારી કહે છે, “નિકળવાને રસ્તે તે શોધીશું ત્યારે હાથ આવશે, પણ આજ ત્રણ મહિના થયા નાકમાં રહીને શરદી થઈ ગઈ છે, માટે મારી પાસે ચકમક છે તેને દેવતા પાડી ચલમ પીએ.” એમ કહી રબારીએ ચકમકવતી દેવતા પાડો ને ચલમ ભરી પીવા લાગ્યા. આથી ભરવાડના નાકમાં સળવળાટ થઈને છીંકે આવી. તેના જેરથી રબારી, હજામ, ચીપીઓ ને નવસો નવાણું સાંઢ બહાર નીકળી પડ્યાં!! હજામને ગર્વ તદન ઉતરી ગયે.
આ વાત તદન અશક્ય છે તેથી તે ગપ કહેવાય છે. તેને હેતુ વાતમાં ખુલ્લે છે.
ગપ સામું ગપ. દિલ્હીમાં રહેનાર ફક્કડખાં અને રણધીરસિંહ બે મિત્ર હતા. એક સમયે તેઓ હાસ્યવિનંદની વાત કરતા હતા તે વખત ફક્કડખાં પિતાના દિલે જાન