________________
૨૮૧
જ
१७
પરિ છે.
મૃષાવાક્ય-અધિકાર છે જૂઠાને જરૂર જુઓ જગમાંથી જ જાય, 1 જીવે તે ન જીભે જેને જન જાણે છે; હું બેલી જગતને સમજાવે જેમ તેમ,
આ લોકમાં એવું જાણે એને દિન ઉઠયે છે; જૂઠું બેલી જાણે તુષ્ટમાન કરી માન પાસે,
ત્રિભુવનમાંહી કહે તેને કેણુ ગુહ છે; જૂઠા બેલે જન ચેર ઠેર કે હરામખેર,.
કહે દલપતરામ અને રામ રૂઠ છે. દશ મેઢે બેલનાર આ સમે અપાર દીસે,
રાવણની ઉપમા લખી, નથી નવાઇની; ઉપમા પ્રમાણે ચિત્ર ચિત્રવાની ચાલ પણ, - ભાસે દેશ દેશમાં હમેશ બાઈભાઈની; ઉપમા વિના આનંદ ઉપજે ન અંતરમાં,
તે તે છે પુરાતનની રીત પંડિતાઈની; સુણે રૂડા રાજહંસ દાખે દલપતરામ, કવિની ન ચૂક મૂર્ખનીજ મૂરખાઈની.
દલપત, તેમજ-
પદ (હરિ ભજનવિના –એ ઢાળ). જ હું હું, જૂઠું ખાવું પીવું જૂ ડું ચાલવું! અવધી અવધી! જ ડું મેળવવું જર જૂ હું મહાલવું! ટેક વ્યવહાર વિશેષ બગાડે છે, નીતિ ને ન્યાય નસાડ છે, એ સાર છેવટે કાઢયો છે–
હું જૂ ડું૧૯ જે ઊડાડેજ અસત્ય કહી, તે તે પચેલ ગણાય સહી, રે! લેશ સત્યને અંશ નહિ
જ હું જૂઠું ૨૦ વેપારવિષજ અસત્ય વિના, ચાલે નહિ મૂડી થાય ફના ! માટે એમાં નહિ એની મના!”– જૂઠું જૂઠું ૨૧ જુઠિ સાક્ષી પૂરે કેરટમાં, ગભરાય ન સમ ખાતાં ઘટમાં, ઉલટી વૃદ્ધિ થઈ ખટપટમાં–
હું હું ૨૨ ઉલટી તેમાં ચતુરાઈ ગણે, પ્રભુના હૂકમ હમેશ હશે, પણ પાપી ધીરજથી ન ધુણે-
જૂ હું જ હું ૨૩ સુબોધ ચિંતામણિવલ્લભદાસ પોપટભાઈ
૩૬
