________________
२०४ વ્યાખ્યાન સાહિત્યસંગ્રહ– ભાગ ૨ જે. અષ્ટમ
વાગે છે સુધારાના ડંકા, સેનાપતિ બહાદુર બંકા, શાણું તું શીદ કરે શંકા,
શું કામ નથી. ૬૧ દામ ઘમ ઘમ પડઘમ વાગે છે, જેધા શરીર શુર જાગે છે, ભ્રમ સેના ભરૂર ભાગે છે, “નુકસાન હશે એને થાશે, બંદા તે ઘી ખીચડી ખાશે, પણ સત્યાનાશ જરૂર જાશે, જે નહિ માનો મારી શિક્ષા, તે પછી લેવી પડશે દીક્ષા, નહિ પેટ ભરી શકશે ભિક્ષા, સિ સંપત સેજે નાશ થશે, ભર જોબનમાં મર્દો મરશે.
ડાં વર્ષજ હવે બનશે, એ થઈ જશે તીયાં જન બધા, સ્ત્રી સાતની જશે બાળ જદા, વિશ વર્ષની રહેશે આવરદા, ભુખ વડકાં થાતાં ભયભારી, થશે મહિને મહિં મારામારી, પછી તૈજ ગયાં વળશે વારી, નામર્દ ઉપર નૃપ જુલમ કરે, કંકાસ કુસંપ દરેક ઘરે, અજ્ઞાનથિ આંખે આંસુ ભરે, લાગે કંગાળે કેફ કર્યો? કાં દુર્ભાગ્યે નિજ દિવસ , નહિ તે આ આગ્રહુ શીદ છે, છે બાળ ભણેલી છુપી સેના, ઘા ઝઘડે ઘરમાં જેનાં, પણ કાન ઉધડતા નથી એને, બાપા હું પાય પડું ઉઠે, આગ્રહ છે આપ તણે જૂઠો, સમજ્યા વણ ફેકટ શિદ રૂઠે, મારે ન કુહાડે નિજ પગમાં, સૈ પોતે પિતાની વગમાં, સુધરી જશ લ્હાવે લ્યા જગમાં, બહુ શરા બાબુ બંગાળી, દક્ષિણિયે પણ બુદ્ધિશાળી, ત્યાં પડે સુધારાની તાળી, સની પાછળ છે ગુજરાતી, આળસુ ભેળી ભડકણ છાતી, અબળા આગળ બહુ ઉધમાતી, દુઃખ દેખી ફેકટ શીદ રૂ? કારણ શોધી સંદેહ ખુઓ, વલ્લભની વાત વિચારી જુઓ,
મુબેધ ચિંતામણિ-- વલલભદાસ પિપટ, - - - -
- -