________________
પરિચ્છેદ
સુવતા શિષ્ય હિતેામદેશ અધિકાર
कोपशून्यं स्मितयुतघनदाक्षिण्य सन्देहहीनं,
वाक्यं ब्रूयाद्रसज्ञः परिषदि समये सप्रमेयाप्रमत्तम् || १५ ॥
રસજ્ઞાતા મનુષ્યે સભામાં યાગ્ય સમયમાં સાચુ, હિતકર, સપ્રમાણ, પ્રીતિકર, કામળ, સારવાળુ, દીનતારહિત, અભિપ્રાયવાળું, દુર્લભ, વિનયવાળુ, શતાવિનાનું, ચિત્રવિચિત્ર, થેાડા અક્ષરવાળું, બહુ અવાળુ, કાપરહિત, હાસ્યયુક્ત, બહુ હુશીયારીવાળું, સ ંદેહ વિનાનું વાક્ય ખેલવું. ૧૫
આ પ્રમાણે કહી આ સુવક્તા અધિકાર પૂર્ણ કરવામાં આવે છે.
शिष्य हितोपदेश - अधिकार.
સુવક્તા કેવા હૅય ? તેનામાં કેવા કેવા ગુણા ોઇએ ? અને તેના મુખમાંથી દેવાં વચન નીકળવાં જોઇએ, એ સમજૂતી આપી હવે આ અધિકારમાં સુવક્તા ગુરૂની કટુવાણી પણ પરિણામે હિતકારી હાવાથી તે સ પ્રકારે ગ્રાહ્ય છે, એ વિષે વિવે ચન કરવામાં આવશે, દીર્ઘદર્શી અને પ્રાણી માત્રનું ર્હુિત કરનાર શુદ્ધ ઉપદેશક ગુરૂની વાણી કિક કઠોર લાગતી હોય તથાપિ તેની અદર લેાકેાના કલ્યાણુની વાર્તા હાવાથી, તે સર્વ પ્રકારે માન્ય અને ગ્રાહ્ય હાય છે. તે વિશેષે જણાવવા સારૂ આ અધિકારના આર‘ભ કરવામાં આવે છે.
પ્રિયવાદી ઘણાં મળી આવે છે, પરંતુ અપ્રિય અને હિતકારી વતા અને તેના શ્રોતા મળવા દુર્લભ છે. અનુષ્ટુપ્. (૧થો ૪ )
માર્ગોનુ
પ
सुलभाः पुरुषा राजन् सततं प्रियवादिनः ।
9
अमियस्य च पथ्यस्य, वक्ता श्रोता च दुर्लभाः ॥ १ ॥
હે રાજન ! હમેશાં પ્રિય ખેલનાર પુરૂષ મળવા સુલભ છે પણ કઠાર અને ” ( ફાયદા કારક ) ખેલનાર અને તેને ( કઠાર અને પથ્યને ) શ્રવણુ કરનાર શ્રુતમને મળવા કુ ા છે. ૧
बुध
વક્રતા કર્યાં વિના સરળતા જાણી શકાતી નથી.
कार्या कार्याय कस्मैचित्सर लैरपि वक्रता । તુતાં વસ્તુનો વેત્તિ, મૈિં ચક્ષુ ળન વિના શો
