________________
(૧૦) અલ્પત્ત (ઉપવાસ) સૂર્યોદયથી બીજા દિવસના સૂર્યોદય સુધીનું આ પચ્ચકખાણ હોય છે. તિવિહાર ઉપવાસ હોય તો દિવસે પાણી પી શકીએ છીએ. ઉપવાસમાં આગળપાછળ ચઉવિહાર-તિવિહાર તેમજ નવકારસી કરવી ઉચિત છે. (૧૧) ચરિમઃ સાંજે આહાર, પાણી ત્યાગ કર્યા પછી દિવસચરિમ પચ્ચકખાણ લેવાય છે.
જ્યારથી પચ્ચકખાણ લઈએ છીએ ત્યારથી બીજા દિવસે સૂર્યોદય સુધી આ પચ્ચકખાણ હોય છે. તેમજ આયુષ્ય પૂર્ણ થાય ત્યાં સુધીના પચ્ચકખાણને ભવ ચરિમ પચ્ચખાણ કહેવાય છે. (૧૨) અભિગ્રહઃ ધારણા અનુસાર કાર્યસિદ્ધ થાય ત્યારે અભિગ્રહ પૂરો થાય છે. (૧૩) વિગઈ છઃ વિગઈમાંથી એક કે વધારે વિગઈનો ત્યાગ કરવો. નોટઃ વિગઈ, એકાસણું, એકલઠાણું, બિયાસણું, આયંબિલ, અલ્પત્તઢ (ઉપવાસ) તેમજ નીવિ આ પચ્ચખ્ખાણ સૂર્યોદયથી શરૂ થાય છે. અને બીજા દિવસે સૂર્યોદય સુધી પૂર્ણ થાય છે. દિવસચરિમં પચ્ચખ્ખાણ જ્યારે લઈએ ત્યારથી બીજા દિવસે સૂર્યોદય સુધીનું હોય છે તથા નવકારસી પચ્ચ. વગેરે અન્ય પચ્ચ. સૂર્યોદયથી શરૂ થઈને પોતાનો કાળ પૂર્ણ થાય ત્યાં
સુધીના હોય છે. પ્ર. એકાસણા, બિયાસણા, આયંબિલ, નીવિ, એકલઠાણામાં કેટલા પચ્ચકખાણ આવે છે?
કેવી રીતે? જ. એમાં પાંચ પચ્ચકખાણ આવે છે.
(૧) કાલ પચ્ચકખાણઃ પ્રત્યેક પચ્ચખાણમાં નવકારસી, પોરસી, સાઢપોરસી, પુરિમુઢ, અવઢ વગેરે કાલની મર્યાદા બતાવતાં પચ્ચખાણ “કાલ પચ્ચખાણ” કહેવાય છે. (૨) સંકેત પચ્ચકખાણ : પ્રત્યેક પચ્ચકખાણમાં મુક્રિસહિએ વગેરે સંકેત પચ્ચક્ખાણ પણ હોય છે. જેથી કાલ પચ્ચખ્ખાણ પૂરું થયા પછી જેટલો સમય ઉપર જાય ત્યાં સુધી આ પચ્ચકખાણ ચાલતું રહે. (૩) વિગઈ પચ્ચકખાણઃ આ પચ્ચકખાણ ચાર મહાવિગઈ તથા છઃ વિગઈનો યથાસંભવ ત્યાગ કરવા માટે હોય છે. (૪) સ્થાન પચ્ચકખાણઃ આ પચ્ચક્ખાણમાં એક જગ્યાએ બેસીને એક કે બે વાર ખાવાની મર્યાદા હોય છે. માટે એને સ્થાન પચ્ચખાણ કહેવાય છે. (૫) પાણસ્સ પચ્ચકખાણ આ પચ્ચખાણમાં ગરમ પાણી પીવું જરૂરી હોવાથી એનું પણ પચ્ચક્ખાણ કરવામાં આવે છે. આ બધા પચ્ચકખાણ આગાર (છૂટ)થી યુક્ત હોય છે.
