Page Text
________________
હોય તો, પણ મનમાં તિવિહારની ધારણા હોય તો તિવિહારનુ પચ્ચક્ખાણ આવે છે. આવી જ રીતે તમે એકાસણાનુ પચ્ચક્ખાણ ધાર્યું હોય અને આપવાવાળા ભૂલથી આયંબિલ અથવા ઉપવાસ આપી દે તો પણ એકાસણાનુ ફરીથી પચ્ચક્ખાણ લઈને એકાસણું કરી શકીએ છીએ. બિયાસણું, એકાસણું, આયંબિલ, તિવિહાર ઉપવાસ, નિવિ, એકલઠાણા વગેરેમાં પાણહારનુ પચ્ચક્ખાણ કેમ લેવાય છે ?
એકાસણું વગેરેમાં તેમજ બિયાસણામાં બીજીવાર ભોજન કર્યા પછી તરત દિવસ ચરિમં પચ્ચક્ખાઈ તિવિહંપિ આહાર અસણં ખાઈમેં સાઈમેં અન્નત્થણાભોગેણં....વોસિરઈ. આ તિવિહારનુ પચ્ચક્ખાણ લેવું જરૂરી છે, તેમજ તિવિહાર ઉપવાસમાં તો પાણીની જ છૂટ હતી. માટે પાણીનો ત્યાગ કરવા માટે પાણહારનું પચ્ચક્ખાણ લેવામાં આવે છે.
નોટ : એકાસણા વગેરે કર્યા પછી જો તિવિહારનું પચ્ચક્ખાણ આવડતું હોય તો અવશ્ય લઈ લેવું અને ન આવડતું હોય તો ત્રણ નવકારથી તિવિહારની ધારણા લેવાનું ભૂલવું નહીં.
પ્ર.
જેમણે બિયાસણા વગે૨ે તપ કર્યું ન હોય, તે વ્યક્તિ પાણહાર લઈ શકે છે કે ન લઈ શકે ? જ. જેણે વિશેષ તપ ન કર્યું હોય, તે જો ૨-૩ વાગે ખાવાનો ત્યાગ કરીને તિવિહારનું પચ્ચક્ખાણ લઈ લે, અને પછી સાંજના પાણીનો ત્યાગ કરતા સમયે પાણહારનું પચ્ચક્ખાણ લે, તો કોઈ દોષ નથી.
પ્ર.
જ.
પ્ર.
જ.
પ્ર.
જ.
આહારના કેટલા પ્રકાર છે ? સમજાવો.
આહારના ચાર પ્રકાર છે :
૧. અશન ઃ જેને ખાવાથી પેટ ભરાય છે તેમજ તૃપ્તિ થતી હોય. જેમકે શાકભાજી, અનાજ, ઘી, દૂધ વગેરે.
૨. પાણ ઃ જેને પીવાથી તૃષ્ણાનું શમન થાય એવું પાણી. જેમકે છાશની આસ, ધોવણનું પાણી, સાદુ પાણી વગેરે. પણ તિવિહારના પચ્ચક્ખાણમાં માત્ર સાદુ પાની જ ચાલે છે બીજુ નહી.
૩. ખાઈમ ઃ જેને ખાવાથી પેટ નથી ભરાતું પરંતુ થોડી ભૂખનું શમન થાય છે. જેમકે ફળ, શેકેલા ધાન્યાદિ.
૪. સાઈમ (સ્વાદિમ) : જેને માત્ર સ્વાદ માટે ખવાય છે. જેમકે મીઠાસ રહિત હિંગાસ્ટિક વગેરે ચૂર્ણ, સોપારી, સૂંઠ, ગંઠોડા, કાળામરી, અજમો, જાવંતરી, જાયફળ, લવિંગ, ઇલાયચી વગેરે.
ચઉવિહાર વગેરે સમજાવો ?
૧. ચઉવિહાર - જેમાં ચારેય આહારનો ત્યાગ થાય છે.
49
| SR No. | 006050 |
| Book Title | Jainism Course Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Maniprabhashreeji |
| Publisher | Adinath Rajendra Jain Shwetambara Pedhi |
| Publication Year | 2011 |
| Total Pages | 222 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |