________________
જળની શીતળતા અને વાયુનો આશ્લેષ.” વિનય ! હું તને એ નથી કહેતી કે તું તારા માતા-પિતાના ચરણામૃતને પી. પરંતુ એમની પાસે રહીને એમના ચરણોની સેવા કરવાનો લાભ તો લે.”
(મોક્ષાની વાતો સાંભળીને વિનય અને શ્રેયાની આંખો ભરાઈ ગઈ. ત્યારે...) શ્રેયા ભાભી ! જો માતા-પિતા આપણા માટે આટલું બલિદાન આપે તો પુત્રનું મન પોતાના માતાપિતાની પ્રત્યે આકર્ષિત થઈ જ જાય છે. પરંતુ જ્યાં માતા-પિતા જ અન્યાય કરતા હોય ત્યાં એમના ચરણામૃત પીવાની અને સેવા કરવાની વાતો તો દૂર એવા માઁ-બાપનો ચહેરો જોવો પણ અમને સારો નથી લાગતો. મોક્ષાઃ શ્રેયા ! કેટલા ગંદા વિચારો ચાલી રહ્યા છે તારા દિમાગમાં. તું માતા-પિતાની માટે આવા શબ્દોનો પ્રયોગ કરશે, આ મેં ક્યારેય વિચાર્યું પણ ન હતું. અને વિનય, શ્રેયાના આવું બોલ્યા પછી પણ તું ચુપ રહ્યો. શરમ આવવી જોઈએ તને. શું તું તારો ભૂતકાળ ભૂલી ગયો? અરે ! શ્રેયા તો આ ઘરમાં હમણાં આવી છે. પરંતુ આપણા ઘરની ભૂતકાળની સ્થિતિ જો તને યાદ રહી હોય તો કદાચ આવી રીતે ઘર છોડીને જવાનો અને અન્યાય કરવાનો ખોટો આરોપ પોતાના માતા-પિતા ઉપર તું ક્યારેય ન લગાવત.
વિનય ! ભૂલી ગયો એ દિવસને જ્યારે તમે બંને ભાઈ નાના હતા. ઘરમાં ખાવા માટે એક દાણો પણ નહતો. અને એમાં પણ માઁ બિમાર હતી. ત્યારે પિતાજીએ રાત-દિવસ મેહનત કરીને પૈસા કમાયા હતા. જ્યારે તું સ્કૂલ જવાને લાયક થયો. ત્યારે તારી સ્કૂલની ફીસ ભરવા માટે પિતાજીએ પાર્ટ ટાઈમ જોંબ અને માઁએ પાપડ વણવાનું કામ શરૂ કરી દીધું. વિનય! યાદ કર એ દિવસ, જયારે બાલ્કનીથી નીચે જોતાં-જોતાં તું પડવાનો જ હતો એ સમયે જો પિતાજીએ તને ના બચાવ્યો હોત તો કદાચ આજે તું અહીં ન હોત અને એ રાત તું કેવી રીતે ભૂલી ગયો વિનય ! જ્યારે તુ બિમાર હતો. ઘરની પરિસ્થિતિ ખરાબ હોવાના કારણે તારો ઇલાજ કરાવવા માટે પૈસા નહોતા. ત્યારે પિતાજીએ પોતાનું લોહી વેચીને એ પૈસાથી તારો ઇલાજ કરાવ્યો હતો. જો એ સમયે પોતાનું લોહી વેચીને તારો જીવ ન બચાવ્યો હોત તો કદાચ આજે એમનું લોહી એમની સાથે આ રીતે બેવફાઈ ન કરત. વિનય,
જ્યારે પરિસ્થિતિ ખરાબ હોવાને કારણે પિતાજી સ્કૂલ જવા માટે કોઈ રિક્ષાનો ઇન્તજામ ન કરી શક્યા. ત્યારે તમારા ચારેય ભાઈ-બહેનોની સ્કૂલ બેગ પિતાજી પોતે ઉપાડીને જતા. એવામાં જ્યારે તું ચાલવાનું ના પાડી દેતો ત્યારે પિતાજીએ પોતાના ખભા ઉપર બેસાડીને તને સ્કૂલ સુધી લઈ જતા અને આજે જયારે એમના ખભા કમજોર પડી ગયા તો તું એમને આ રીતે બેસહારા છોડીને ચાલી આવ્યો. જ્યારે તું નાનો હતો અને કોઈ ખાવાની વસ્તુની જીદ્દ કરતો ત્યારે માઁ પોતાના મોઢાનો
86)