Jainism Course Part 03

SR No.: 006049
Original Sutra Author: N/A
Author: Maniprabhashreeji
Publisher: Adinath Rajendra Jain Shwetambara Pedhi
Publication Year: 2011
Total Pages: 230
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 12 MB

Page 27

શાસ્ત્રકાર મહર્ષિ બતાવે છે કે જંબૂદ્વીપમાં મેરુ વગેરે જેટલા પણ પર્વત છે, એ બધા જો સોનાના બની જાય અને જંબૂદ્વીપમાં જેટલી માટી છે એ રત્ન બની જાય તથા આ સોનાનાં અને રત્નોને કોઈપાપી જીવ સાત ક્ષેત્રોમાં દાન દે તો પણ તે એટલો શુદ્ધ નથી બની શકતો. જેટલો એ ભાવપૂર્વક આલોચના દ્વારા પ્રાયશ્ચિત લઈને શુદ્ધ બને છે. એટલું જ નહીં પણ કોઈ આત્મા શુદ્ધ આલોચના કરવા માટે પ્રયત્ન કરે અને તે પ્રાયશ્ચિત કરવાની પહેલાં જ મરી જાય તો પણ તે આરાધક બને છે. એનાથી વિપરીત અશુદ્ધ આલોચના કરવાવાળા વિરાધક બને છે. એ માટે આલોચના શુદ્ધ કરવી જોઈએ. ભવ આલોચના કરવાથી થવાવાળા લાભ -
જેમ ભાર વાહક વ્યક્તિ શરીર પરથી ભાર ઉતારીને હળવો થઈ જાય છે. એ જ રીતે આલોચના દ્વારા પાપનો ભાર ઉતરવાથી આત્મા હલ્કાપણાનો અનુભવ કરે છે. આત્મામાં પાપશલ્ય દૂર થઈ જવાથી હૃદય આનંદવિભોર થઈ જાય છે. સરળતા, પ્રસન્નતા આદિ ગુણ એની આત્મામાં વિકસિત થાય છે. અતિચાર રૂપી મેલ ધોવાઈ જવાથી આત્મ-શુદ્ધિ થઈ જાય છે. આ માટે સમ્યકુ આલોચના અભ્યતરતપની અંતર્ગત આવે છે. આથી જીવ તપ યુક્ત બને છે અને તીર્થંકર ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન થાય છે. આલોચના કેવી રીતે કરવી જોઈએ?
સૌપ્રથમ મનમાં પાપો પ્રતિ ધૃણા ઉત્પન્ન કરીને, કરેલાં પાપોને યાદ કરવા. હૃદયને પશ્ચાતાપથી ગદ્ગદ્ કરીને એક પણ પાપ છુપાવ્યા વિના આલોચના લખવાની શરુ કરવી. માત્ર પાપોને લખી લેવું એટલું જ નહીં પરંતુ જે પાપ પોતે અજ્ઞાનતાથી, જાણી-જોઈને, પ્રમાદથી, અભિમાન થી કે અશ્રદ્ધાથી જેવું કર્યું હોય એવું અને જેટલી વાર કર્યું હોય, એને વિસ્તારથી નિઃસંકોચ પણે લખવુ. એની સાથે-સાથે ગુપ્ત જ પાપ પોતાની આત્મા સિવાય કોઈ ન જાણતું હોય) એવા પાપોની વિશેષ રૂપથી આલોચના કરવી.
એમાં કેટલી વાર પાપ કર્યું હોય એ ફિક્સ યાદ ન આવે તો અંદાજથી પણ લખવું. તે પણ યાદ ન આવે તો એ પાપનો સમય લખવો. જેમ કે ૧૫ વર્ષની ઉંમર સુધી જ્ઞાન હોવા છતાં અથવા તો અજ્ઞાનતાથી કંદમૂલ ખાધા...આ પાપોનું તથા એના સિવાય કોઈ પાપ તમને યાદ હોય પણ એની આલોચના, આલોચના ની પુસ્તકમાં ન આપી હોય, તો એ બધા પાપોને એક પેપર પર લખીને ભવ-આલોચનાની પુસ્તકની સાથે સ્ટેપલર કરી દો. છેલ્લે પુસ્તકને લિફાફામાં બંધ કરીને ગીતાર્થ આચાર્યશ્રી ની પાસે એની આલોચના માંગવી.