________________
કોઈ પણ વ્યક્તિ એક પણ પાપ છુપાયા વગર આલોચના લખે છે, અને એકાદ પાપ એને યાદ નથી આવતું અને લખવાનું રહી જાય તો પણ એના મનમાં બધા પાપોના પ્રતિ પશ્ચાતાપ અને શુદ્ધ આલોચના લેવાના પરિણામ હોવાથી એનું પ્રાયશ્ચિત થઈ જાય છે. આલોચકને આલોચના લખતા સમયે એવું કોઈ ગંભીર પાપ લખવામાં શરમ આવે કે ગુરુભગવંત મારા માટે શું વિચારશે? એમની દૃષ્ટિમાં હું નીચો પડી જઈશ? એમને મારા ધાર્મિક હોવા ઉપરથી અવિશ્વાસ થઈ જશે? વગેરે કુવિચાર ન કરવા. કેમકે આલોચના દાતા ગુરુભગવંતની આ વિશેષતા હોય છે કે હલ્કાથી હલ્કા પાપ કરવાવાળાની માટે પણ એના દિલમાં કરુણા જ વહેતી હોય છે. એ જાણે છે કે પાપ હોવું એ સહજ છે. પરંતુ પાપની આલોચના કરવાવાળાં મહાન હોય છે. અતઃ તમે એક પણ વાત છુપાવ્યા વગર જેટલી સૂક્ષ્મતાથી આલોચના લખો છો એટલી અધિક ગુરુ ભગવંતની કૃપા દૃષ્ટિ તમારી ઉપર વરસતી રહે છે. અતઃ ગુરુભગવંતથી કંઈ પણ છુપાવવું નહીં. ગુરુ ભગવંતથી મોટાપાપને છુપાવીને સામાન્ય પાપોની આલોચના કરવાથી અમને ગુરુભગવંત પર વિશ્વાસ ન હોવાનું મહાપાપ લાગે છે.
નોંધઃ સુગમતાથી ભવ-આલોચના થઈ શકે તે માટે આ પુસ્તકની સાથે નાનકડી ભવઆલોચના પુસ્તિકા આપવામાં આવેલ છે. તેને ઉપરોક્ત ભાવોથી ભરીને ઓપન-બુક પરિક્ષા ઉત્તરપત્રની સાથે આપવી
ચોપડીના આગળ પોતાનું નામ, સરનામું અને ઉંમર સ્પષ્ટ અક્ષરોમાં લખવુ અને પહેલા ભવ આલોચના” લીધી હોય તો તે ક્યારે અને કોની પાસે લીધી? અને એનું પ્રાયશ્ચિત પૂર્ણ થયું કે નહીં? વગેરે પણ લખવું. પહેલા લીધી હોય તેવી ભવ આલોચનામાં યાદ ન આવવાથી અથવા ફરી યાદ આવવાથી શરમ વગેરેથી એ પાપની આલોચના ન કરી હોય અને હવે યાદ આવી હોય, તો આ પ્રમાણે બતાવીને આલોચના કરવી. તપસ્યા કેટલી કરી શકો છો તથા દાનાદિ ની કેટલી શક્યતા છે એ પણ લખવું.
આલોચના દીધા પછી આલોચક નીચેની ગાથા બોલીને મિચ્છામિ દુક્કડમ્ દે અથવા ગુરુ ભગવંત ગાથા સંભળાવીને મિચ્છામિ દુક્કડ અપાવે.
છઉમલ્યો મૂઢમણો કિત્તિયામિત્ત ચ સંભઈ જીવો. જે જે ન સંભરામિ મિચ્છામિ દુક્કડ તસ્સાના જે જે મણેણ બદ્ધ જં જં વાએણે ભાસિયં પાવી જે જે કાણ કર્ય, મિચ્છામિ દુક્કડં તસ્સારા
અર્થ : અજ્ઞાનતા થી છબસ્થ જીવ કેટલુ યાદ કરી શકે છે? જે-જે પાપો મને યાદ નથી આવી રહ્યા. એ બધાનું પણ મિચ્છામિ દુક્કડમ્ આપું છું.