________________
જાય છે. અને પાંચમા સમયમાં વળાંક લઈને વિદિશામાં ઉત્પન્ન થાય છે. આની વચ્ચે જીવ ૩ સમય માટે અણાહારી રહે છે.
આ રીતે જીવ વિગ્રહગતિમાં વચ્ચેના સમયોમાં અણાહારી રહે છે. પ્રથમ સમય મરણ સ્થાનથી આહાર લઈને નીકળે છે તેમજ અંતિમ સમયે જ્યાં ઉત્પન્ન થાય છે ત્યાં આહાર કરી લે છે. માટે વચ્ચેના સમયમાં જ અણાહારી રહે છે. પહેલા સમયમાં તો કોઈપણ જીવ ઋજુગતિથી જ જાય છે, બીજા સમયથી વિગ્રહગતિ થાય છે.
ઋજુગતિવાળા જીવનું પરભવનું આયુષ્ય પ્રથમ સમયથી જ શરૂ થઈ જાય છે. વિગ્રહગતિવાળા જીવનું પરભવનું આયુષ્ય બીજા સમયથી શરૂ થાય છે.
આવી વિગ્રહગતિમાં જીવ અનંતવાર અણાહારી બને છે. છતાં પણ જીવનું કલ્યાણ નથી થયું. માટે આપણે ભગવાનની પાસે અણાહારી પદ એવું માંગવું જોઈએ કે જે આવ્યા પછી જાય નહીં. અર્થાત્ શાશ્વત અણાહારી પદ (મોક્ષ) માંગવું જોઈએ.
સ્નાત્રપૂજા ભાવાર્થ
સરસ શાંતિ સુધારસ..: શાંતિનાથ ભગવાનને ભાવભર્યું નમન કરી જે રીતે દેવોએ મેરુપર્વત ઉપર ભગવાનના સ્નાત્ર મહોત્સવના સમયમાં કુસુમાંજલિ કરી હતી. અહીં એ કુસુમાંજલિનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે.
આ ક્રમ આદિનાથ, શાંતિનાથ, નેમિનાથ, પાર્શ્વપ્રભુ, વીરપ્રભુ, ચવીસિજન, વીસ વિહરમાન ભગવાન તેમજ સર્વ જિનેશ્વરોની દેવો દ્વારા કરવામાં આવેલી કુસુમાંજલિનું પ્રાકૃત દુહાથી સ્મરણ કરતા ઢાળ દ્વારા એ કુસુમાંજલિનું અહીંના ભક્તો દ્વારા અનુકરણ ક૨વામાં આવે છે. ત્યાર પછી ભગવાનને પ્રદક્ષિણાપૂર્વક ચૈત્યવંદન કરીને પરમાત્માના જન્મ કલ્યાણકની સહેતુક વિધિ શરૂ થાય છે.
સયલ જિનેશ્વર પાય નમી... સર્વપ્રથમ પ્રભુ અનાદિ મિથ્યાત્વને દૂર કરીને સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત કરે છે. એના પછી સંયમને ગ્રહણ કરીને સર્વ જીવોના કલ્યાણની ઉત્કૃષ્ટ ભાવના દ્વારા તીર્થંકર નામકર્મનું ઉપાર્જન કરે છે. ત્યાંથી વચ્ચમાં એક દેવનો ભવ કરીને, ત્યાંથી ચ્યવીને પંદર કર્મભૂમિના ૧૭૦ વિજયમાંથી કોઈપણ વિજયમાં રાજાની પટરાણીની કુક્ષિમાં મતિ, શ્રુત તેમજ અવધિ આ ત્રણ જ્ઞાન સહિત ઉત્પન્ન થાય છે. અહીયાં ઉપમા આપી છે – જેમ હંસ માનસરોવરમાં જ રહે છે, તેવી જ રીતે પ્રભુ પણ પટરાણીની કુક્ષિમાં જ આવે છે. ભગવાનના પ્રભાવથી પ્રભુની માતા ૧૪ મહાન સ્વપ્ર જુએ છે. તે આ પ્રમાણે છે. ૧. હાથી, ૨. વૃષભ, ૩. કેસરી સિંહ, ૪. લક્ષ્મી દેવી, ૫. રંગબિરંગી
116