________________
દીક્ષા પછી પારણાના દિવસે જ્યારે અર્જુનમાલી મુનિ ગોચરી વહોરવા જવા લાગ્યા ત્યારે લોકો કહેવા લાગ્યા કે ““આ હત્યારો છે. આને મારા પિતાને માર્યા” આવી રીતે કોઈ મૉ, ભાઈ, બહેન, પુત્ર, પતિ વગેરેના ઘાતક બતાવીને એમને અપમાન ભરેલા શબ્દોથી ધિક્કારવા લાગ્યા. પરંતુ અર્જુનમાલી મુનિ “આ બધું મારા કર્મોનું જ ફળ છે.” આવું વિચારીને બધું જ સમતાપૂર્વક સહન કરવા લાગ્યા. આ પ્રમાણે પ્રચંડ સમતાભાવથી બધા ઉપસર્ગોને સહન કરી-કરીને એમણે છેલ્લે અનશન કરી સર્વ ઘાતિ કર્મોનો ક્ષય કરીને કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું. છ મહિના સુધી રોજ સાતસાત જીવોની હત્યા કરવાથી છ મહિનાના ૧૮૦ દિવસોમાં કુલ ૧૨૬૦ જીવોની હત્યા કરી. જેના પ્રાયશ્ચિતના રૂપમાં છ મહિના સુધી ઉત્કૃષ્ટ તપ કરીને છેલ્લે કેવલી બનીને મોક્ષમાં ગયા. ઘોરથી ઘોર પાપી પણ આ ભવમાં પ્રાયશ્ચિત કરી લેવાથી મોક્ષમાં જઈ શકે છે. આ માટે કરેલા પાપોની આ ભવમાં શુદ્ધ આલોચના કરી લેવી જોઈએ.
ર બંધક ઋષિ પર - જિતશત્રુ રાજા અને ધારિણી રાણીને બંધક નામનો પુત્ર હતો. એક દિવસ ધર્મઘોષ મુનિની દેશના સાંભળીને એમના મનમાં વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન થયું. માતા-પિતાની આજ્ઞા લઈને એમણે સંયમ જીવન અંગીકાર કર્યો. આ સંસાર સાગરને અસ્થિર જાણીને ખંધક ઋષિ છ-અટ્ટમાદિ ઉગ્ર તપની સાથે સમિતિ-ગુપ્તિનું પાલન કરતા વિચારી રહ્યા હતા. એક દિવસ એ એમની સાંસારિક બહેનનું સસુરાલ જે નગરમાં હતું, એ નગરમાં પધાર્યા. તે રાજમાર્ગથી નિકળી રહ્યા હતા. ત્યારે રાજમહેલના ઝરોખામાં બેઠેલી એમની બહેનની નજર મુનિવર ઉપર પડી. તેમને જોતાં જ પોતાના ભાઇમુનિને ઓળખી લીધા. ભાઈ મુનિની આવી કૃશ-કાયા દેખીને રાણીને બહુ દુઃખ લાગ્યું. એને વિચાર્યું “ઓહ! હું આટલી રાજભોગમાં મસ્ત છું અને મારા ભાઈની આવી સ્થિતિ છે.” આવું વિચારીને રાણીની આંખોમાં આંસુ આવી ગયા. રાજાએ આ આખું દશ્ય જોઈ અનુમાન લગાવ્યું કે “જરૂર આ મારી રાણીનો કોઈ જુનો પ્રેમી હશે.” આનાથી રાજાને બહુ ગુસ્સો આવ્યો. એમણે તરત જ એમના સૈનિકોને બોલાવીને કીધું “જાઓ, આ મુનિની ચામડી ઉતારીને મારી સામે લઈ આવો.”
રાજસેવક આજ્ઞાનું પાલન કરવા મુનિ પાસે ગયા અને એમને બધી વાતો જણાવી. આ સાંભળીને ક્ષમાના ભંડાર મુનિ આનંદ વિભોર થઈ ગયા. પોતાના કર્મોને તોડવા માટે સામેથી આવેલા નિમિત્તને એ એટલી સહજતાથી જવા દેવા માંગતા ન હતાં. એમણે રાજસેવકને કહ્યું કે
ભાઈ, આપ સુખપૂર્વક આપના રાજાની આજ્ઞાનું પાલન કરો. ઘણા વર્ષો સુધી તપ-ત્યાગ કરવાથી આ કાયા કૃશ બની ગઈ છે. ચામડી ઉતારવામાં તમને થોડી તકલીફ તો થશે. પરંતુ હું મારી કાયાને