________________
૭. માણેકલાલ શેઠ
મુંબઈ નગરના મોટા વ્યાપારી શેઠ માણેકલાલ ચુનીલાલના ઘર મંદિરમાં રહેલી સોનાની મૂર્તિ કોઈ શ્રાવકે ચોરી લીધી. એ સમયે માણેકલાલ પણ મંદિરમાં જ હતા. ચોરી કરવાવાળા શ્રાવકને એમણે ચોરી કરતા જોઈ લીધો હતો. એ માટે એ જલ્દી મંદિરની બહાર આવી ગયા અને જ્યારે એ શ્રાવક પણ મંદિરથી બહાર આવ્યો ત્યારે એને બોલાવીને ઘરે ભોજન માટે આમંત્રણ આપ્યું. શેઠના આમંત્રણને સાંભળીને ચોર કાંપી ઉઠ્યો. પરંતુ તેમની પાસે બીજો કોઈ રસ્તો નહોતો એ માટે એ શેઠની સાથે એમના ઘરે ચાલ્યો ગયો. ત્યાં જમતા સમયે શેઠે એને ચોરી કરવાનું કારણ પૂછ્યું. ડરતાંડરતાં એ શ્રાવકે કહ્યું કે “હું જુગારમાં એંશી હજાર રૂપિયા હારી ગયો છું. એને ચુકવવા માટે મેં ચોરી કરી છે.” શેઠે એ જ સમયે એક લાખ રૂપિયા નકદ એ સાધર્મિક ભાઈને પહેરામણીના રૂપમાં ભેંટ આપ્યા. એ શ્રાવક રોવા લાગ્યો. ત્યારે શેઠે કહ્યું ‘‘ભાઈ રોવો નહી ! તમે તો મને સાધર્મિક ભક્તિનો લાભ આપ્યો છે. તમે તો મારા ઉપકારી છો.’’ આવી હોવી જોઈએ જીવનમાં સાધર્મિક ભક્તિ.
૮. સામિક ભક્તિથી મળ્યા ઉયનમંત્રી, કુમારપાળ અને હેમચંદ્રાચાર્ય
પરમાત્મા મહાવીરદેવના પરમભક્ત શ્રેણિક મહારાજ પણ જેટલું જીવદયાનું પાલન પોતાના રાજ્યમાં નથી કરાવી શક્યા એનાથી પણ કેટલુંય વધારે જીવદયાનું પાલન કલિકાલ સર્વજ્ઞ હેમચંદ્રાચાર્યએ કુમારપાળના હાથે કરાવ્યું. આવા સર્વજ્ઞ હેમચંદ્રાચાર્ય આપણને મળ્યા એની પાછળ ઉદયનમંત્રીની વિચક્ષણતા અને શાસન સ્નેહ હતું. પરંતુ આ ઉદયનમંત્રી આપણને મળે એના મૂળમાં હસુમતિબહેનના હૃદયમાં રહેલી સાધર્મિક ભક્તિ જ હતી.
ઉદા નામનો એક વણિક નિર્ધન બની ગયો હતો. ગરીબીથી લડતા એણે ઘર છોડીને બીજા નગરમાં વ્યાપાર કરવાનો વિચાર કરી લીધો. તે પોતાની પત્ની અને છોકરાઓને સાથે લઈને ત્રણ દિવસ ભૂખ્યા-તરસ્યા ચાલતા-ચાલતા એક નગરમાં પહોંચ્યા. પણ હવે જવું ક્યાં ? ના કોઈ સંબંધી છે અને ના કોઈની સાથે ઓળખાણ. દુઃખી અને પાપી જીવ માટે આ વિશ્વમાં કોઈ સહારો હોય તો, તે ભગવાનનો ! ઉદા પણ તેના પરિવારને લઈને મંદિરમાં પહોંચી ગયો. દર્શનાદિ કરીને પ્રભુની સ્તવના કરવા લાગ્યો. પતિ-પત્ની બંને પ્રભુ ભક્તિમાં એટલા તલ્લીન થઈ ગયા કે પોતાની તકલીફો પણ ભૂલી ગયા. ખરાબ સ્થિતિમાં બેસેલા, પ્રભુ ભક્તિમાં લીન એવા કુટુંબ ઉપર એ જ નગરની શ્રીમંત વિધવા શ્રાવિકા હસુમતિબહેનની નજર પડી.
92