Jainism Course Part 02

SR No.: 006048
Original Sutra Author: N/A
Author: Maniprabhashreeji
Publisher: Adinath Rajendra Jain Shwetambara Pedhi
Publication Year: 2011
Total Pages: 198
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 44

સૂર્યની નીચે કેતુ ગ્રહ અને ચંદ્રથી ચાર આંગળ નીચે રાહુ ગ્રહ ચાલે છે. આ રાહુ ગ્રહ બે પ્રકારના છે. એક પર્વ રાહુ, બીજો નિત્ય રાહુ
પર્વ રાહુ પૂર્ણિમા અથવા અમાવસ્યાના દિવસે અચાનક ચંદ્ર અથવા સૂર્યને ગ્રસિત કરે છે. અર્થાત્ એનું વિમાન એકદમ કાળું હોવાથી તથા ચંદ્ર અને સૂર્યની આડમાં આવી જવાથી ચંદ્ર અને સૂર્યનું ગ્રહણ થયું એમ કહેવાય છે. સૂર્યગ્રહણ અમાવસના અને ચંદ્રગ્રહણ પૂનમના દિવસે થાય છે. જઘન્યથી સૂર્ય-ચંદ્ર ગ્રહણ ૬ મહિનાથી થાય છે. ઉત્કૃષ્ટથી ચંદ્રગ્રહણ ૪૨ વર્ષમાં અને સૂર્યગ્રહણ ૪૮ વર્ષમાં થાય છે. એક ચંદ્રના પરિવારમાં ૬૬,૯૭૫ કરોડ તારા હોય છે.
નિત્ય રાહુનો વિમાન પણ કાળો છે. કૃષ્ણ પક્ષમાં નિત્ય રાહુનો વિમાન ચંદ્રના વિમાનના સમકક્ષમાં થોડો થોડો આવ-જા કરે છે. અમાવસના દીવસે બરાબર ચંદ્રના પૂરા વિમાનની નીચે આવી જવાથી ચંદ્રનો પૂરો વિમાન ઢંકાઈ જાય છે. પછી શુક્લપક્ષમાં ગતિની તરતમતાના કારણે ચંદ્રનો વિમાન દેખાઈ આવે છે. પૂનમના દિવસે નિત્ય રાહુનો વિમાન સંપૂર્ણ દૂર થઈ જવાથી પૂર્ણ ચંદ્ર દેખાઈ આવે છે.
વાસ્તવમાં સૂર્યથી ચંદ્રનો વિમાન મોટો હોય છે. છતાં પણ ચંદ્રનો વિમાન અધિક ઊંચાઈ પર હોવાથી નાનું દેખાય છે. ક્રમશઃ ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહ, નક્ષત્ર, તારા ગતિમાં વધારે અને ઋદ્ધિમાં ઓછા છે. એક સૂર્ય અથવા ચંદ્રને જંબૂદ્વીપનો ચક્કર લગાવવામાં ૬૦ મુહૂર્ત (૨ દિવસ) લાગે છે. લવણસમુદ્ર, ઘાતકી ખંડ આદિના સૂર્ય ચંદ્ર પણ ૬૦ મુહૂર્તમાં સંપૂર્ણ માંડલા ફરવાથી એમની ગતિ ક્રમશઃ તીવ્ર - તીવ્ર સમજવી.
ઊર્વલોક દેવોના ચાર નિકાય (પ્રકાર) હોય છે :
(૧) ભવનપતિ નિકાય (૨) વ્યંતર નિકાય (૩) જ્યોતિષ નિકાય
(૪) વૈમાનિક નિકાય એમાંથી વૈમાનિક નિકાયના દેવ ઉર્ધ્વલોક વિમાનમાં રહે છે. ઉર્ધ્વલોકમાં ૧૨ દેવલોક, 3 કિલ્બિષિક, ૯ લોકાંતિક, ૯ રૈવેયક, ૫ અનુત્તર અને સિધ્ધશીલા છે. ૧૨ દેવલોકના નામ :૧) સૌધર્મ ૨) ઈશાન ૩) સનત્કુમાર ૪) માહેન્દ્ર ૫) બ્રહ્મલોક ૬) લાંતક ૭) મહાશુક્ર ૮) સહસ્ત્રાર (૯) આનત ૧૦) પ્રાણત ૧૧) આરણ ૧૨) અશ્રુત
આ દેવલોકનો આધાર - પહેલા બે દેવલોક - ઘનોદધિ (ગાઢા પાણી) ની ઉપર છે.