________________
રોહિતા નદી
(હરિકાંતા
નદી
હરિસલિલા
નદી
છે અને રોહિતાંશા નદી પશ્ચિમ ભાગને બે ભાગમાં વહેંચતી પશ્ચિમ લવણ સમુદ્રમાં મળે છે. આ પ્રત્યેક નદીઓ ૨૮,૦OO નદીઓના પરિવારથી યુક્ત છે. આ પ્રમાણે આ ક્ષેત્રમાં કુલ પદ,OOO નદીઓ વહે છે. આ અકર્મભૂમિ છે. અહીં હંમેશા ત્રીજો આરો જ હોય છે. ૪. મહાહિમવંત પર્વત: હિમવંત ક્ષેત્રની પાસે મહાહિમવંત પર્વત આવેલો છે. આ પર્વત હિમવંતક્ષેત્રથી બમણો છે. એટલે કે આ પર્વત ૪૨૧૦ યોજન ૧૦ કલા પહોળો તેમજ 200 યોજન ઉંચો છે. આ સોનાનો
(હરિકાંતા નદી બનેલો છે. આની ઉપર ૮ ફૂટ છે. એના મધ્યમાં મહાપમદ્રહ છે. આ
મહાપદ્મ દ્રહ) દ્રહથી હરિકાન્તા તેમજ રોહિતા આ બે નદીઓ નીકળે છે. રોહિતા નદી જ
મહાહિમવંત. હિમવંતક્ષેત્રના પૂર્વ ભાગમાં વહે છે. અને હરિકાન્તા નદી હરિવર્ષ ક્ષેત્રના
પર્વત પશ્ચિમ ભાગમાં વહે છે. આ દ્રહની દેવીનું નામ “ડ્રી દેવી છે.
૫. હરિવર્ષ ક્ષેત્ર : મહા હિમવંત પર્વતની પાસે હરિવર્ષ ક્ષેત્ર આવેલો છે. આ ક્ષેત્ર મહાહિમવંત પર્વતથી બમણો છે. એટલે કે આ ક્ષેત્રનું માપ ૮૪૨૧ યોજન ૧ કલા છે. આ ક્ષેત્રના મધ્યભાગમાં વૃત્ત વૈતાઢ્ય પર્વત છે. આ ક્ષેત્રમાં હરિકાન્તા તેમજ હરિસલિલા આ બે નદીઓ વહે છે.
હરિસલિલા નદી હરિવર્ષ ક્ષેત્રના પૂર્વ ભાગને બે ભાગોમાં વહેંચતી પૂર્વ હરિવર્ષ ક્ષેત્ર,
લવણ સમુદ્રમાં મળે છે અને હરિકાન્તા નદી પશ્ચિમ ભાગોને બે ભાગોમાં વહેંચતી પશ્ચિમ લવણસમુદ્રમાં મળે છે. આ પ્રત્યેક નદીઓ પ૬,OOO
નદીઓના પરિવારથી યુક્ત છે. આ પ્રમાણે આ ક્ષેત્રમાં કુલ ૧,૧૨,OOO નદીઓ વહે છે. આ અકર્મભૂમિ છે. અહીં હંમેશા બીજો આરો હોય છે. ૬. નિષધ પર્વતઃ હરિવર્ષ ક્ષેત્રની પાસે નિષધ પર્વત આવેલો છે. આ પર્વત હરિવર્ષ ક્ષેત્રથી બમણો છે. એટલે કે આ ૧૬,૮૪ર યોજન ર કલા પહોળો તેમજ ૪00 યોજન ઊંચો છે. આ લાલ સોનાનો બનેલો
તિગિચ્છિ દ્રહ છે. આની ઊપર ૯ ફૂટ છે. એના મધ્યમાં તિગિચ્છિદ્રહ છે. આ દ્રહથી સિતોદા અને હરિસલિલા આ બે નદીઓ નીકળે છે. હરિસલિલા નદી
નિષધ પર્વત, હરિવર્ષ ક્ષેત્રના પૂર્વ ભાગમાં વહે છે અને સીતાદા નદીમહાવિદેહ ક્ષેત્રના
હરિસલિલા નદી પશ્ચિમ ભાગમાં વહે છે. આ દ્રહની દેવીનું નામ “કૃતિ દેવી' છે. છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્ર નિષધ પર્વતની પાસે મહાવિદેહ ક્ષેત્ર આવેલો છે. આ ક્ષેત્ર નિષધ પર્વતથી બમણો અને ભરતક્ષેત્રથી ચૌસઠ (૬૪) ગણો મોટો છે. આ ક્ષેત્રનું માપ ૩૩,૬૮૪ યોજન ૪ કલા
2.
/ સીસોદા નદી