________________
૮ મુજન પવન
ઉનર કુર,
મીના ના
સીનોu નદી
દેવકુરુ મવિદે
છે. એના મધ્યમાં મેરુપર્વત છે. આ ક્ષેત્રમાં સીતા તેમજ સીતોદા આ બે નદીઓ વહે છે. સીતા નદી મહાવિદેહ ક્ષેત્રના પૂર્વ ભાગને બે ભાગોમાં વહેચતી પૂર્વલવણ સમુદ્રમાં મળે છે અને સીતાદા નદી મહાવિદેહ ક્ષેત્રના પશ્ચિમ ભાગને બે ભાગોમાં વહેંચતી પશ્ચિમ લવણ સમુદ્રમાં મળે છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં ગજદંત પર્વતોની વચ્ચે દેવગુરુ અને ઉત્તર કુરુ આવેલા છે. એના સિવાય આ ક્ષેત્રમાં ૩૨ વિજય, ૧૨ અંતર નદીઓ અને ૧૬ વક્ષસ્કાર પર્વત પણ છે. અહીં વહેતી સીતા-સીતાદા નદીનો પરિવાર આ પ્રમાણે છે. સીતા નદીનો પરિવાર : પૂર્વની ૧૬ વિજયની ૩૨ નદીઓ (ગંગા-સિંધુ) પ્રત્યેક નદી ૧૪,૦૦૦ના પરિવારવાળી હોવાથી - ૩૨૪૧૪૮૦૦ = ૪,૪૮,૦૦૦ એમાં કુરુક્ષેત્રની ૮૪,૦૦૦ નદીઓ મળવાથી = ૮૪,૦૦૦ કુલે નદીઓ
= ૫,૩૨,૦૦૦ આ પ્રમાણે પશ્ચિમ ભાગમાં વહેતી સીતાદા નદીનો પરિવાર પણ ૫,૩૨,૦૦૦ છે. આ પ્રમાણે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં કુલ ૧૦,૬૪,૦૦૦ નદીઓ વહે છે. આ કર્મભૂમિ છે. અહીં હંમેશા ચોથો આરો હોય છે. કુરુક્ષેત્ર અકર્મભૂમિ છે. અહીં હંમેશા પહેલો આરો હોય છે.
, ૮. નીલવંત પર્વતઃ મહાવિદેહ ક્ષેત્રની પાસે નીલવંત પર્વત આવેલો છે • નારીકાંતા નદી ) આ પર્વતનું માપ મહાવિદેહ ક્ષેત્રથી અડધું હોવાથી નિષધ પર્વત જેટલું નીલવંત પર્વતો
છે. એટલે કે આ પર્વત ૧૬,૮૪ર યોજન ૨ કલા પહોળો તથા ૪00 યોજન ઊંચો છે. આ વૈદુર્યરત્ન (હરા) થી બનેલો છે. એના મધ્યમાં
કેશરી દ્રહ છે. આ દ્રહની દેવીનું નામ “કીર્તિ દેવી' છે. આ દ્રહથી સીતા . અને નારિકાંતા આ બે નદીઓ નીકળે છે. સીતા નદી મહાવિદેહ ક્ષેત્રના
પૂર્વ ભાગમાં વહે છે. અને નારીકાંતા નદી રમ્યક્ષેત્રના પશ્ચિમ ભાગમાં વહે છે. ૯. રમ્યકક્ષેત્ર : નીલવંત પર્વતની પાસે રમ્યક્ષેત્ર આવેલો છે. આ ક્ષેત્ર નીલવંત પર્વતથી અડધો છે. એટલે કે આ ક્ષેત્રનું માપ ૮,૪૨૧ યોજના ૧ કલા છે. આ ક્ષેત્રના મધ્યમાં વૃત્ત વૈતાઢ્ય પર્વત છે. આ ક્ષેત્રમાં નરકાંતા તેમજ નારીકાંતા આ બે નદીઓ વહે છે. નરકાંતા નદી
કેશરી સીતા નદી )
નરકાંતા નદી
નારીકાંતા નદી
૨મ્યક ક્ષેત્ર