________________
અહીં અચાનક મહારાણી યશોમતી દ્વારા સુનંદાની ખબર લેવા માટે મોકલેલા બે સૈનિક સુનંદાના મહેલમાં પહોંચ્યા. એમના આવવાની ખબર સાંભળતા જ સુનંદા ગભરાઈ ગઈ. એણે તરત જ રૂપસેન (મહાબલ)ને જવાનો સંકેત આપ્યો. મહાબલના માટે તો આ રાત વરદાનના રૂપમાં સિદ્ધ થઈ ગઈ. એ સુનંદાના ઘરેણા લઈને ત્યાંથી ભાગી ગયો. અહીં રૂપસેનના પરિવારજનોએ જયારે રૂપાસેનને ઘરમાં ન જોયો અને ઘણાં સમય સુધી રાહ જોયા પછી પણ તે ઘરે પાછો આવ્યો નહીં ત્યારે એમણે રાજાને રૂપસેનની શોધ કરવાની વિનંતી કરી. સુનંદાને જ્યારે રૂપસેનના લાપતા થવાના સમાચાર મળ્યા ત્યારે એણે પણ સર્વત્ર રૂપસેનની શોધ કરાવી. પરંતુ હવે તે મળે પણ ક્યાંથી ? એ તો અપાર વેદના સહન કરીને પોતાની પ્રિયતમાની કોખમાં ઉત્પન્ન થઈ ગયો છે.
થોડાક દિવસોમાં વાતાવરણ એકદમ શાન્ત થઈ ગયું. સુનંદા પણ હવે ધીમે-ધીમે રૂપસેનને ભૂલવા લાગી. પરંતુ હવે એક નવી તકલીફ પેદા થઈ ગઈ. ધીમે-ધીમે સુનંદાનો ગર્ભ વધવા લાગ્યો. આ વાતની માત્ર સુનંદા અને એની પ્રિય સખી કામિનીને જ ખબર હતી. સુનંદા અને એના માતાપિતાની ઈજ્જતને બચાવવાને માટે કામિનીએ એને ગર્ભપાત કરાવવાની સલાહ આપી. પંચેન્દ્રિય જીવની હત્યા કરવા માટે સુનંદાનું મન તૈયાર થયું નહીં. આવેશમાં આવીને વિષય સુખ ભોગવવાની ભૂલનો અહેસાસ થવા લાગ્યો. પરંતુ એ નિરૂપાય હતી. ગરમ ઔષધિ લઈને સુનંદાએ ગર્ભમાં પોષાઈ રહેલા પોતાના રૂપના દિવાના રૂપસેનની હત્યા કરી દીધી.
સુનંદાને મેળવવાના સપના જોવાવાળો રૂમસેન સુનંદાના જ હાથે મરાયો. ત્યાંથી મરીને તે કોઈ વનમાં ફણીધર નાગના રૂપમાં ઉત્પન્ન થયો. થોડા દિવસ પછી સુનંદાને પણ વિવાહને યોગ્ય જાણીને એના માતા-પિતાએ ક્ષિતપ્રતિષ્ઠિત નગરના રાજાની સાથે એનું લગ્ન કરાવી દીધું. પટરાણી બનેલી સુનંદા હવે રાજાની સાથે આનંદમય જીવન ગુજારવા લાગી. એક દિવસ રાજા-રાણી બંને ઉદ્યાનમાં ટહેલવા ગયા. સંયોગવશ નાગ બનેલો રૂપસેનનો જીવ પણ આ ઉદ્યાનમાં પહોંચી ગયો. સુનંદાને દેખતાં જ પૂર્વભવના વાસનાના સંસ્કાર જાગૃત થઈ ગયા. સુનંદાને જોઈને એ એની તરફ વધવા લાગ્યો. આટલા ભયંકર નાગને પોતાની તરફ આવતાં જોઈને સુનંદા ચિલ્લાવા લાગી. એની ચીસ સાંભળીને રાજસેવક દોડીને આવ્યા તથા એક ક્ષણનો પણ વિલંબ કર્યા વિના એ સાપના ટુકડે ટુકડા કરી દીધા. બિચારો રૂપસેન ફરીથી પોતાની પ્રેમિકા દ્વારા મરાયો. ત્યાંથી મરીને રૂપસેનનો જીવ ચોથા ભાવમાં કાગડો બન્યો.
એક દિવસ રાજાએ પોતાના ઉદ્યાનમાં સંગીતનો કાર્યક્રમ રાખ્યો. રાજા-રાણી સહિત બીજા પણ સભાસદ ત્યાં આવીને આ મનમોહક વાતાવરણનો આનંદ લેવા લાગ્યા. એટલામાં સંયોગવશ કાગડો બનેલો રૂપસેનનો જીવ પણ ત્યાં આવી પહોંચ્યો. સુનંદાને દેખતા જ પૂર્વભવના સંસ્કાર