________________
જયણા : બેટા ! હું તને એજ બતાવવા માંગુ છું કે તારા સાસુ-સસરાથી અલગ થઈને તો તું નવું ઘર વસાવીને પ્રતિકૂળતાઓની સામે જીતી જઈશ. પરંતુ ભવિષ્યમાં તને સ્વતંત્ર કુટુંબની સમસ્યાઓની સામે હારવું જ પડશે. માટે બેટા ઘરથી અલગ થવાનો વિચાર જ છોડી દે. નહીંતર તારું ભવિષ્ય ખતરામાં આવી જશે.
મોક્ષા : માઁ ! હાર અને જીત તો બીજા નંબર ઉપર છે. પરંતુ અમારી વચ્ચે જે પ્રેમભાવ ઘટી રહ્યો છે એનું શું ? મા તમને એવું નથી લાગતું કે જો અમે સંયુક્ત પરિવારથી અલગ થઈ જઈએ તો અમારે દ્વેષભાવનો શિકાર થવું જ નહીં પડે. સાથે રહેવાથી એકબીજાની ભૂલો દેખાય છે. અમારી ઈચ્છાની વિરુદ્ધ કાંઈ કામ થઈ જાય તો અમને ગુસ્સો આવે છે અને અમે સામેવાળાની વિરુદ્ધ કંઈક કરીએ તો એમને પણ ગુસ્સો આવી જાય છે. સ્વભાવ ભેદ હોવાને કારણે શબ્દોમાં મિઠાશ આવતી નથી. વાતાવરણ અશાંત બની જાય છે. આ બધાથી મુક્ત રહેવા માટે જ અમે સ્વતંત્ર પરિવારમાં રહેવાનો નિર્ણય લીધો છે અને માઁ કોઈ મોટો ઝઘડો થઈ ગયા પછી તેમનાથી હંમેશાને માટે મોંઢુ ફેરવીને ચાલ્યા જવાથી તો સારું છે કે અમે અત્યારે એમને સમજાવીને એમની સહમતીથી રાજીખુશીથી અલગ થઈ જઈએ. આમ પણ મમ્મી-પપ્પા સાથે પ્રેમ અને લગાવ હોવાને કારણે અમે થોડા થોડા દિવસે મળવા આવતા-જતા રહીશું. જેથી અમારી વચ્ચે પ્રેમ બની રહેશે.
જયણા : પણ બેટા, તું હજુ સુધી સંયુક્ત પરિવારના મહત્ત્વને સમજી નથી શકી, માટે આવી વાત કરે છે. સંયુક્ત પરિવારમાં તારે પ્રતિકૂળતાઓને, બીજાઓના સ્વભાવને, બીજાઓના વ્યવહારને જરૂર સહેવો પડશે. પરંતુ ત્યાં તારુ તેમજ વિવેકનું જીવન અને તારું શીલ સલામત છે. સ્વતંત્ર પરિવારમાં તને અનુકૂળતા જ અનુકૂળતા મળશે. પરંતુ ત્યાં તમારું જીવન સુરક્ષિત નથી. આ સચ્ચાઈને તું કદી ભૂલી ન જતી.
મોક્ષા ઃ માઁ ! તમે કંઈ અનુકૂળતા અને કંઈ સલામતીની વાત કરી રહ્યા છો ?
જયણા : બેટા ! કાલે ઉઠીને તુ તારા સાસુ સસરાથી અલગ થઈ જાય અને પોતાના સ્વતંત્ર ઘરમાં રહેવા ચાલી જાય ત્યારે ઘરે રહેશે તું અને વિવેક, એના પછી તું મનફાવે તેમ હરીફરી શકીશ. મન કરે તે ખાવાનું બનાવીને ખાઈ શકીશ. તને ટોકવાવાળું કોઈ નહીં હોય. એટલે કે માત્ર અનુકૂળતા જ અનુકૂળતા. પરંતુ દરેક સિક્કાની બે બાજુ હોય છે. તેવી રીતે સ્વતંત્ર જીવનના પણ બે પાસા હોય છે. પહેલો અનુકૂળતારૂપી પાસો તો મેં તને બતાવી દીધું. પરંતુ સલામતીરૂપી બીજા પાસાના વિષયમાં તને ખબર હોત તો તું ક્યારેય સંયુક્ત પરિવારથી અલગ થવાની વાત નહીં કરત.
સ્વતંત્ર પરિવારમાં વિવેક નવ વાગ્યે ઑફીસ જતા રહેશે તો સીધા રાત્રે નવ વાગ્યે જ આવશે. વચ્ચેના આ બાર કલાકમાં તું ઘરે એકલી રહીશ અને માની લે કે કોઈ તેનો ફાયદો ઉઠાવીને તારા
85