________________
માટેનો ભરપૂર પ્રયત્ન કર્યો છે; જેને જોઈને મનુષ્યને શરીર પ્રત્યે નફરત થાય. શરીરનો રાગ નષ્ટ થાય.
ન
આમ જોતાં મનુષ્યમનને સૌંદર્ય પ્રિય હોય છે. સારાં રૂપ-૨સ-ગંધ પ્રિય હોય છે. શરીર સુંદર હોય, ગૌર વર્ણ હોય, સારી સુગંધ હોય, હલનચલન અને આકૃતિ સારી હોય, પ્રકટ રૂપે કોઈ રોગ ન હોય.... તો મનુષ્યને એ શરીર પ્રિય લાગે છે. પછી એ શરીર પોતાનું હોય યા તો બીજાંનું હોય. કવિવરોએ શરીર સૌંદર્ય ઉપર કાવ્યો લખ્યાં છે. લેખકોએ શરીર-શૃંગારનાં વર્ણન કર્યાં છે. શિલ્પીઓએ પથ્થરોમાં એ સૌંદર્યને મૂર્તિમંત કર્યું છે.
આ શરીરને બે દૃષ્ટિએ જોવામાં આવ્યું છે - બહારથી અને અંદરથી. પૌદ્ગલિક દૃષ્ટિથી અને આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિથી. જ્ઞાની પુરુષોએ -વિરક્ત પુરુષોએ શરીરના બાહ્ય સૌંદર્યને ક્ષણિક, અલ્પકાલીન અને રોગભયોથી આક્રાન્ત બતાવ્યું ! શરીર સૌંદર્યના રાગને જ સંસારના અનર્થોનું મૂળ બતાવ્યું. એમાં પણ મનુષ્ય સ્ત્રીના શરીરના સૌંદર્ય પ્રત્યે આસક્ત ન થવા હજારો ગ્રંથો લખાયા છે. સુંદર સ્ત્રી ભલેને પોતાની હોય યા પરાઈ હોય; એ અનેક અનર્થો, ઝઘડા, યુદ્ધ, ઈર્ષા, શંકા વગેરેને જન્મ આપે છે. કારણ કે દુનિયામાં અજ્ઞાની અને રાગી-દ્વેષી લોકો વધારે હોય છે. તેઓ હંમેશાં ‘મેજોરીટી’માં બહુમતિમાં હોય છે જ્ઞાની પુરુષો સદૈવ આ દુનિયામાં 'માયનોરીટી'માં - લઘુમતિમાં હોય છે. એટલા માટે જે રીતે અજ્ઞાની-મોહાન્ધ લોકોએ સ્ત્રીસૌંદર્યની પ્રશંસા કરી છે એ જ રીતે જ્ઞાની-વિરાગી પુરુષોએ સ્ત્રીશરીરમાં અશુચિ, ગંદકી બતાવીને ઘોર નિંદા કરી છે. ઘોર ઘૃણા-નફરત કરી છે.
શરીર સૌંદર્યનો અતિ પ્રચાર ઃ
અંતિમ શતાબ્દીમાં વિશ્વના દેશોમાં દિનપ્રતિદિન શરીર સૌંદર્યના વિવિધ ઉપાયોનો પ્રસાર વધ્યો છે. પહેલાં આ પ્રચાર-પ્રસારનાં બે જ માધ્યમો હતાં - એક સિનેમાં, બીજું હતું છાપું. છાપાઓમાં જેવિજ્ઞાપનો છપાય છે તેમાં સ્વાભાવિકતાથી નહીં, પરંતુ કૃત્રિમતાથી શરીર સૌંદર્ય વધારે બતાવવામાં આવે છે. વિજ્ઞાપનમાં વધારેમાં વધારે ‘સ્ત્રીશરીર'નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. સ્ત્રીશરીરના સૌંદર્યપ્રદર્શનના અતિરેકમાં સ્ત્રીશરીરને નગ્ન બતાવવામાં આવે છે. કેટલું કુત્સિત અને ઘૃણાપાત્ર છે આ કૃત્ય ?!
વર્તમાન દેશકાળમાં જ્યાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘથી પ્રારંભીને નાના નાના ગામડાઓમાં પણ સ્ત્રીની ઉન્નતિની વાતો, સ્ત્રીના સમાન અધિકારની વાતો, સ્ત્રીસન્માનની વાતો, સ્ત્રીની ઇજ્જતની રક્ષાની વાતો જોરશોરથી થઈ રહી છે. એ જ દેશકાળમાં આજે સ્ત્રીનું ભયાનક શોષણ કરવામાં આવે છે. જુઓ છાપાઓમાં,
શાન્તસુધારસ : ભાગ ૨
૫૦